Stanisław Żółkiewski
Stanislav Zolkievski ( 1547. - 1620. ) je bio general Poljske i de facto vladar Rusije između jula i septembra 1610.
| Stanislav Zolkievski | |
|---|---|
 | |
| Biografski podaci | |
| Datum rođenja | 1547. |
| Mjesto rođenja | Turynka pored Lavova (tada dio Poljsko-Litavske Unije) |
| Datum smrti | 7. oktobar 1620. |
| Mjesto smrti | Bitka kod Cecora, pored Iaşia Osmansko Carstvo |
| Nacionalnost | Poljak |
| Supruga | Regina Herburt |
| Titule | hetman |
| Vojna karijera | |
| Čin | general |
| Ratovi | Poljsko-ruski rat (1605–1618) |
| Vojska | Poljsko-Litavska vojska |
Biografija uredi
Stanislav Zolkievski svoju karijeru započinje školovanjem u rodnom gradu Lavovu. Zbog stečenog znanja biva uočen od Poljsko-Litavskog kralja Stefana Batoryja koji ga uzima na svoj dvor. Sigismund III Vasa koji postaje novi kralj Poljsko-Litavske Unije odlučuje 1594. godine pružiti priliku Stanislavu da se dokaže kao general vodeći vojsku protiv pobunjenih Kozaka. Kako se taj pokus pokazao uspješan Stanislav ubrzo počinje dobivati nove i nove vojne zadatke. Na čelu poljskih vojnika on 1596. ponovno guši novu kozačku bunu, a sličnu sudbinu doživljava i plemićka buna iz 1606. godine.
Karijera u Rusiji uredi
Kada je kralju Sigismundu Vasi postalo jasno da njegovo financiranje pobuna protiv ruskih careva neće uspjeti ostvariti trajni uspjeh on se odlučuje objaviti rat. Sada već proslavljeni poljski general Stanislav je dobio zadatak da uništi neprijateljsku vojsku. Na putu prema Moskvi u ovome kao i u mnogim kasnijim ratovima strateška točka odlučujuće važnosti bio je grad Smolensk kojega su Poljaci opkolili.
Znajući veoma dobro za opasnost koja prijeti Carskoj Rusiji padom ovoga grada ruski car Vasilije Šujski okuplja vojsku od 50.000 vojnika koja je krenula razbiti opsadu pod vodstvom careva nesposobnog brata Dimitrija. U bitci koja se dogodila 4. jula 1610 godine 48.000 ruskih vojnika je bilo potpuno potučeno od 12.000 vojnika Stanislava. Čuvši tu vijest u Moskvi tamošnji bojari su odmah svrgnuli cara i predali ga ubrzo Stanislavu koji je ušao u Moskvu . Bojari koji tamo dočekuju pobjedničkog generala odlučuju mu ponuditi krunu što on odbija. Sljedeća dva mjeseca Stanislav je upravljao ruskom državom za kralja Sigismunda u očekivanju okupljanja bojarskog sabora koji je trebao darovati krunu poljskom prestolonasljedniku VLadislavu .
Kraj uredi
Po završetku ruske avanture kralj mu je bez obzira na njegove visoke godine dao zadatak vođenja vojske tojekom moldavskih ratova između 1612. - 1620. U posljednjoj bitci Stanislavova života oktobra 1620. godine Poljsko-Litavske trupe su bile potučene od duplo jačih osmanskih snaga. General Stanislav Zolkievski u svojoj 73 godini je tada poginuo zajedno s svojim vojnicima. Slaveći trijumf turske trupe su mu odrezale glavu i odnijele je u Istanbul.
| Prethodnik: | komandant okupacionih trupa | Nasljednik: |
| Vasilije IV. Šujski | Ladislav IV. |
