Sparta (grad)
Za ostale upotrebe, v. Sparta (razvrstavanje).
Sparta (grčki: Σπάρτη [Spárti — Sparti]) je grad i općina u grčkoj Periferiji Peloponez. Sparta je glavni grad Prefekture Lakonije.
Σπάρτη Spárti | |
|---|---|
 | |
| Osnovni podaci | |
| Država |  Grčka
|
| Periferija | Peloponez |
| Prefektura | Lakonija |
| Stanovništvo | 18184 (2001.) |
| Površina | 84,5 km² |
| Gustoća stanovništva | 215/km² |
| Visina | 210 m |
| Koordinate | 37°4′N 22°26′E / 37.067°N 22.433°E |
| Poštanski broj | 231 00 |
| Pozivni broj | 27310 |
| Registarska oznaka | ΑΚ |
| Karta | |
  Sparta | |
Sparta se prostire na mjestu antičkog grada Sparte. Po popisu iz 2001 godine općina Sparta imala je 18.184 stanovnika[1], od čega je 14, 817 živjelo u samom gradu Sparti.
Historija uredi
Sve do početka 19. vijeka, naselje Sparta bilo je malo selo koje je ležalo u sjeni važnijeg obližnjeg srednjovjekovnog grčkog grada Mistre. Nakon Grčkog rata za nezavisnost 1834 godine, tadašnji grčki kralj Oto I odlučio je nanovo izgraditi Spartu na mjestu starijeg historijskog naselja, s istim imenom, koje se na modernom grčkom jeziku (demotiki) izgovara Sparti, a na starijem lokalnom grčkom (cakonika) Sparta.
Moderni Sparta planirana je i građena s ambicijama da postane jedan od najljepših gradova nove Grčke, sa širokim bulevarima i parkovima. Za vrijeme Kraljevine Grčke (1832.-1973.), titula Knez od Sparte upotrebljavala se za nasljednog krunskog princa (grčki: διάδοχος) - diádokosa.
Današnja Sparta je administrativno sjedište Prefekture Lakonije. Sparta je sjedište arhaičnog dijalektalnog grčkog jezika znanog kao Cakonika, koji se očuvao do današnjeg dana jedino u Lakoniji u cijelom Peloponezu, i kojeg govori jako malo ljudi. Sparta je središte poljoprivrednog kraja u dolini rijeke Evrotas. U gradu se prerađuju citrusi i masline.
Znamenitosti uredi
U samom gradu nalazi se Arheološki muzej u kojem su pohranjeni brojni artefakti iz antičkog arheološkog nalazišta Sparta koje se nalazi na sjevernom rubu grada. Na sjeverozapadnom rubu grada nalazi se Leonidin grob - Leonidaion, Gradska saborna crkva nalazi se na jugo zapadu, gdje se nalaze i južna vrata za antičku akropolu - znanu kao Lakedomonija . Na akropoli se nalaze ostatci Rotunde, ostatci antičkog teatra (1.-2. vijek), hrama Atene Kalkiokos i mala monaška crkva iz 10. vijeka Osios Nikonas. Na izlazu iz Akropole kod sjevernih vrata, nalaze se; ostatci starijih zidina, hrama Heroon, Likurgov oltar i svetišta Artemide Ortije.
Gradovi prijatelji uredi
Rast stanovništva moderne Sparte uredi
| Godina | Uže gradsko stanovništvo | Šire gradsko stanovništvo |
|---|---|---|
| 1961. | 10.412 | — |
| 1981. | 12.975 | — |
| 1991. | 13.011 | 16.322 |
| 2001. | 14.817 | 19.567 |
Poznati Spartanci uredi
- Leonida I, vođa 300 spartanskih vojnika u Termopilskoj bitci
Izvori uredi
- ↑ „www.ypes.gr Informacije grčkog Ministarstva unutarnjih poslova”. Arhivirano iz originala na datum 2007-01-04. Pristupljeno 2010-10-30.
