Sojourner Truth
Sodžerner Trut (engl. Sojourner Truth; IPA: /ˈsoʊ dʒɜr nər, soʊˈdʒɜr nər ˈtruθ/;1797 — 1883) američka abolicionistkinja, govornik i borac za ljudska prava. Pravo ime joj je Izabela Baumfri ili, po drugim izvorima, Izabela Van Vagener. Rođena je u ropstvu oko 1797.
| Sojourner Truth | |
|---|---|
 Fotografija iz 1870. godine izrađena u Randall Studios | |
| Rođenje | Isabella Baumfree o. 1797 Swartekill, New York |
| Smrt | 26. 11. 1883. (dob: 86) Battle Creek, Michigan |
| Zanimanje | sluškinja, abolicionistički aktivist, pisac |
| Roditelji | James i Elizabeth Baumfree |
| Website http://www.sojournertruthmemorial.org | |
Izbegla je u Kanadu 1827. Godine 1828. sudskim putem je uspela da dobije starateljstvo nad sinom čime je postala prva crnkinja koja je dobila parnicu protiv belaca.
U SAD se vraća 1829. nakon što je u državi Njujork ukinuto ropstvo. Desetak godina je radila kao služavka, da bi se potom pridružila Elajdži Pirsonu u uličnim propovedima.
Kasnije je postala zapažen zagovornik abolicionizma i pokreta za ženska prava. Verovatno najpoznatiji govor je bio Zar ja nisam žena? - "Ain't I a Woman?", kratak, ali dobro pogođen komentar izgovoren 1851. na Ženskoj skupštini u Akronu, Ohajo.
Godine 1841. preselila se u Northampton u Masačusetsu gde se pridružila utopijskoj zajednici Northemptonsko udruženje za obrazovanje i industriju. Kada se 1846. zajednica raspala ostala je u Florensu kod Northamptona gde je radila sa susedom, Olivom Džilbertom, na biografiji Priča Sodžerner Trut: Rob sa severa, koja je objavljena 1850.
Godine 1857. preselila se u Mičigen gde je nastavila sa aktivizmom. Tokom Američkog građanskog rata organizovala je sakupljanje namirnica za Uniju i preselila se u Vašington, nakon što je proglašeno ukidanje ropstva ("Emancipation Proclamation"). Tada je upoznala i predsednika Abrahama Linkolna.
U Mičigen se vratila 1867. Umrla je u svom domu u Betl Kriku, 26. novembra 1883. Sahranjena je na groblju Ouk Hil u Betl Kriku. Godine 1983. uvrštena je u Galeriju slavnih žena Mičigena (Michigan Women's Hall of Fame).
Godine 1997. NASA je svoje robotizovano vozilo za misiju na Marsu nazvala Sodžerner.
Spoljašnje veze uredi
- Institut Sodžerner Trut Arhivirano 2005-03-07 na Wayback Machine-u (Betl Krik, Mičigen)
- Memorijal Sodžerner Trut Arhivirano 2005-03-25 na Wayback Machine-u (Florens, Masačusets)
- Kolekcija Sodžerner Trut Biblioteka Sodžerner Trut na Državnom univerzitetu Njujorka
- Biografija na "FemBio" – Značajne žene sveta Arhivirano 2004-10-11 na Wayback Machine-u