Shen Kuo
Šen Ko ili Šen Kua (kin. 沈括; 1031–1095), bio je svestrani kineski naučnik i državnik Song dinastije (960–1279). Izvrsnost je pokazao na mnogim naučnim poljima i državništvu. Bio je matematičar, astronom, meteorolog, geolog, zoolog, botaničar, farmakolog, agronom, arheolog, etnograf, kartograf, enciklopedista, general, diplomata, hidrauličar, pronalazač, akademik, ministar finansija, državni inspektor, pesnik, i muzičar. Bio je upravnik biroa za astronomiju, i pomoćnik ministra zdravstva.
| Šen Ko | |
 | |
| Rođenje | 1031 Hangdžou |
|---|---|
| Smrt | 1095. (dob: 63–64) Nanking? |
| Polje | geolog, astronom, arheolog, matematičar, farmakolog, fizičar (magnetizam, optika, hidraulika, metafizika), meteorolog, klimatolog, geograf, kartograf, botaničar, zoolog, arhitekta, agronom, ekonom, etnograf, vojni strateg, muzičar, prorok |
| Poznat po | geomorfologija, klimatske promene, paleoklimatologija, atmosferska refrakcija, pravi sever, retrogradacija, kamera opskura, model terena, određivanje položaja polarne zvezde, korekcije solarnih i lunarnih grešaka |
| Istaknute nagrade | (Najznačajnije nagrade i medalje) |
U svom delu engl. Dream Pool Essays (kin. 夢溪筆談) iz 1088. godine, opisao je magnetni kompas, koji će se koristiti za navigaciju[1].
Šen je otkrio koncept pravog severa u smislu pojave magnetne deklinacije vezano za Severni pol[2], eksperimentišući sa magnetnom iglom i poboljšanim meridijanom utvrđenim Šenovim astronomskim merenjem rastojanja polarne zvezde i pravog severa[3]. To je bio odlučujući korak u ljudskoj istoriji koji je kompase učinio korisnijim u navigaciji, a koji u Evropi nije bio razjašnjen narednih 400 godina [4][5].
Zajedno sa kolegom Vei Puom, Šen je planirao kartiranje orbitalnih putanja Meseca i planeta tokom petogodišnjeg projekta koji je uključivao svakodnevna osmatranja, što nije urađeno usled protivljenja političkih suparnika.
Reference uredi
- ↑ Bowman, John S. (2000). Columbia Chronologies of Asian History and Culture. New York: Columbia University Press
- ↑ Mohn, Peter (2003). Magnetism in the Solid State: An Introduction. New York: Springer-Verlag Inc. ISBN 3-540-43183-7.
- ↑ Sivin, Nathan (1995). Science in Ancient China: Researches and Reflections. Brookfield, Vermont: VARIORUM, Ashgate Publishing
- ↑ Embree, Ainslie T. and Carol Gluck (1997). Asia in Western and World History: A Guide for Teaching. New York: An East Gate Book, M. E. Sharpe Inc. ISBN 1-56324-265-6.
- ↑ Temple, Robert. (1986). The Genius of China: 3,000 Years of Science, Discovery, and Invention. With a forward by Joseph Needham. New York: Simon and Schuster, Inc. ISBN 0-671-62028-2.
