Samotraka
Koordinate: 41°28'40" S.g.š. 25°31'19" I.g.d.
| Položaj ostrva | |
|---|---|
| |
| Opšti podaci | |
| Prefektura: | Evros |
| Provincija: | Samotraki (stolica) |
| Koordinate: Latituda: Longituda: |
41.477/41°28'40" Sgš Lat. 25.522/25°31'19" Igd Long. |
| Površina: | 178 km² |
| Stanovništvo: (1991) | 3,083 |
| Najviši vrh: -najniži: -centar: -najviši: |
Trakijsko more 128 m (centar) Oros Fengari (1,624 m) |
| Poštanski broj: | 680 01 |
| Pozivni broj: | (+30-25510)-4 kroz 7 |
| Kod opštine: | 1308 |
| Registarske tablice: | EB
|
| Troslova abrevijatura: | SAO Samotraki |
| Naziv stanovnika: | Samotračani |
| Adresa uprave: | Dimos Samothraki |
| Gradonačelnik: | Georgios Hanos (Jorgos Hanos) |
| Veb strana: | Oficijelna strana Privatna strana Arhivirano 2020-08-08 na Wayback Machine-u |
| Satelitski snimak | |
Samotraka ili Samotraki (grčki: Σαμoθράκη = "trakijski Samos", turski. Semadirek) je jedno brdovito i vodom bogato, grčko ostrvo, koje se nalazi u sjevernim Egejima, sjeveroistočno od ostrva Limnos, a udaljeno je oko 40 km od trakijske obale. Geografski, ovo ostrvo pripada regionu Trakija, ali politički je dodijeljeno upravnom okrugu (prefektura) Evrosu, koji je u sastavu upravne oblasti (priferije) Istočna Makedonija i Trakija. Samotraki je ostrvo dugo otprilike 17 kilometar, široko 10 km, pa tim mjerama obezbjeđuje sebi površinu od oko 178 km². Na ostrvu živi oko 2.000 stalnih stanovnika. (Popis 2003).
Glavno mjesto ostrva je isto Samotraki (lokalno nazivan Hora), koji istovremeno predstavlja samoupravnu jedinicu, iako pripada prefekturi Evros. Pored glavnog mjesta postoje i manja naselja na ovom ostrvu kao što su: Kamaritiza (Kamariotissa) u kojoj je glavna luka ostrva, Ksiropotamos (Xiropótamos), Lutra (Loutra) (Takođe zvana: Terma (Therma)), Profitis Ilias (Profitis Ilias), Lakoma (Lakoma), Kariotes (Kariótes), Alonia (Alónia), Ano Merija (Ano Meriá).
Glavne grane industrije na ostrvu su turizam i ribarstvo.
Sa najvišeg vrha Samotrake, Fengarija (gr: φεγαρι - Mjesec) (1.611 m), prema Homeru je Bog mora, Posejdon posmatrao Bitku za Troju. Sve u svemu, sa vrha Samotrakija pruža se veoma dobar pogled upolje, pa sve do Male Azije.
Turisti i planinari su u mogućnosti da osvoje ovaj vrh u organizovanim dnevnim usponima. Uspon počinje u mjestu Terma, na nivou mora (0 m), a završava se na visini od 1.611 m.
Istorija uredi
Samotraki je ležao (kao i Troja), na nekada veoma značajnoj tački za brodarstvo i trgovinu sa udaljenim regionima : Stalna morska struja protiče iz Dardanelija u Egeje. Tu su se okupljali jedrenjaci, koji su morali čekati povoljan vjetar da bi uplovili u Crno more, pa su stoga bili veoma lak plijen pirata.
Samotraki su prema Herodotu naselili još Pelasgejci, dok postoje i izvori koji tvrde da je ostrvo naselilo tračansko pleme Kabiroi koji su došli kroz Dardanos. Po tračanskim plemenima ostrvo je i dobilo ime. Ostrvo je pored tog tračanskog plemena kolonizovano još Arkađanima i Trojancima. Ono što je sigurno istorijski utvrćeno jeste da je pleme Elijerci sa Lezbosa oko 700. pne. kolonizovalo na Samotraki i na njemu osnovalo jedan polis (grad-državu).
Takođe prema mitologiji, Argonauti su prošli pored Samotrakija na svome putovanju prema Kavkazu, radi zlatnog ruha.
U Bici kod Salamisa (480. pne., u trećoj fazi Grčko-persijskog rata) stanovnici Samotrakija ratovali su na strani Perzijanaca. Potom su bili saveznici pobjedonosne Atine u Delskom savezu, ali pod obavezom plaćanja poreza. Bili su u savezu sve do Peloponeskog rata u kome je Sparta porazila Atinu.
Nakon što je Aleksandar Makedonski osvojio Perzijsko Carstvo, Samotraki je postao značajno svetilište Dioskura (zaštitnika pomoraca). Svetilište je bilo bogato uređeno zahvaljujući doprinosu Lagida. Ostrvo je tada takođe poprimilo ulogu značajnog trgovačkog mjesta (uporedi Delos). Sa krajem dinastije Antigonida, Samotraki je pao pod vlast rimljana. U prvom vijeku prije Hrista, nakon završetka marijanskog građanskog rata, morski pljačkaši su opljačkali jedan veoma bogat okrug hrama u kome su se nalazili posvetni darovi.
Nakon propasti Rimskog Carstva ostrvo je pripalo Vizantiji, potom Veneziji i Đenovi. 1457. godine ostrvo su osvojili Turci i sve do početka 20. vijeka nad njime je upravljao Vilajet Džezair. Tokom Balkanskih ratova (1912.) Samotraki je pripao Grčkoj.
Krajem 1950.-ih godina, mnogi Samotračani su otišli u Njemačku kao Gastarbajteri u firmu Mercedes, tako da je danas još uvijek u pojedinostima primjetan švabski uticaj na ostrvu.
Arheologija uredi
Samotraki je inače postao poznato ostrvo zahvaljujući izgrađenom mističnom kultu i mističnom svetilištu "Velikih Bogova" tračanskih plemena Kabiraca (Kabeiroi), koji su u staro vrijeme izazivali jednako poštovanje kao i eluzinijski kult. Na ostrvu je bio izgrađen čitav kompleks hramova i svetilišta, koji su bili poštovani i u helenističkoj, kao i u prehelenističkoj kulturi. U "Svetilištu velikih Bogova" (Svetilište Kabira), pored Kabiraca samih, poštovana je božanstvo majka Aksiros, kao gospodarica prirode, božanstva podzemnog svijeta, Aksirsos i Aksirsa, kao i bog vegetacije Kadmilos. Iduće poznate ličnosti su pristupile kultu koji je bio izgrađen na ovom ostrvu: Kralj Sparte Lisander, Filip II Makedonski, Kornelijus Pizo, tast Julija Cezara.
Stari grad Samotrake ležao je na sjevernoj obali ostrva. Odatle pa prema unutrašnjosti ostrva na jug, u tipičnom mjestu koje je služilo za skrivanje od morskih pljačkaša, ležalo je kasnije glavno mjesto ostrva, Kastro. Iskopine na kojima je radio Aleksander Konce pred kraj 19 vijeka prikazuju u područiju starog grada, na ovom ostrvu, ostatke dorskog mramornog hrama i jedne kružne građevine iz 3. vijeka pne. pne. Pored ovih, otkriven je još značajan broj ostalih impresivnih građevina iz ovog starog vremena.
Najznačajniji nalazi otkriveni su 1863. godine, kada je francuski arheolog Šarl Šampu?? Charles Champoiseau otkrio statuu Nike od Samotrake, visoku 2,5 m koja datira iz vremena 190. pne.. Statua je bila iskopana u komadima, a danas se nalazi u Parizu, u Luvru, jedno stopalo se nalazi u Beču a orginalni otisak statue se nalazi u glavnoj zgradi tehničkog univerziteta u Berlinu.
Nika od Samotrake, boginja pobjede, kasnije se često koristila kao uzor za stvaranje statua Nike i rimske Viktorije (na primjer - Stubovi pobjede i Brandenburška vrata u Berlinu).
U predjelu "Svetilišta Kabiraca" između ostalih objekata od značaja za arheologiju, pronađeni su idući: Anaktoron (Anaktoron), Arsinoion (Arsinoeion), Temenos (Temenos), Novi Hram, Hala posvetnih darova, Ptolomejev propilon (slavoluk), Stoa (Stoa), kao i pozorište i značajna nekropola.
Sve objekti i nalazi iz iskopina položeni su i nalaze se u muzeju "Paleopolis" koji je sagrađen bliz svetilišta. Pored vazi, zapisa, skluptura, u muzeju se nalazi i imitacija statue Nike od Samotrake.
Opštine uredi
Priroda uredi
Ostrvska površina u njegovom centralnom dijelu je pretežno sačinjena od vulkanskih stijena, granita, bazalta, dok je u obalno i priobalno područije sačinjeno od šljunka, morskih nanosa i mlađih vulkanskih stijena, kao i pepela.
Najviši vrh ostrva je vrh Fengari (mjesečev vrh), koji je ranije nazivan Saoke. Vrh ima visinu od 1.611 m.
Južna strana ostrva sadrži uglavnom stjenovite lance visine do 800 m, pa stoga nije povezana putevima, niti postoji mogućnost saobraćanja prema ovoj oblasti.
U sjevernom dijelu nalaze se od 800 m visine uglavnom medunčeve šume (Quercus pubescens). Na jugu šume su uglavnom obrasle cerovinom (Quercus cerris).
Na sjeveru ostrva, koje je bogato tekućim potocima, postoje i šume orijentalnih platana (Platanus orientalis). Mnogi primjeri iz ovih šuma su stari po nekoliko vijekova, a dosta ih se razvilo u specifične i sebi svojstvene forme.
Navodno, u jugoistočnom regionu ostrva, još su vidljivi ostatci takozvane "Prastare kozije kuće".
Dodatno uredi
Mjesto Samotraki posjeduje škole, kulturno udruženje, gimnaziju, banke, poštanski ured, plaže i nekoliko skverova . (gr. plateia).
Stanovništvo uredi
| Godina | Stanovništvo | Promjena | Stanovništvo cijelog ostrva | Promjena | Gustina |
|---|---|---|---|---|---|
| 1981 | - | - | 2,871 | - | 16.13/km² |
| 1991 | 719 | 995/27.9% | 3,083 | 112/3.90% | 17.32/km² |
Spoljašnje veze uredi
- Oficijalna veb prezentacija (samo grčki jezik)
- Samotraka Arhivirano 2020-08-08 na Wayback Machine-u - Opširna veb strana o Samotraki na grčkom, engleskom i njemačkom jeziku.
- Galerija slika sa Samotrake
- Navigaciona mapa Samotrakija
- Koordinate: