Q dokument
Q izvor, Q dokument ili samo Q (od nemačkog Quelle - "izvor") je hipotetički pisani izvor korišćen pri sastavljanju Evanđelje po Mateju i Evanđelje po Luki. Q je zajednički materijal koji se nalazi u Mateju i Luki, ali ne i u Marku. Pretpostavlja se da je ovaj drevni tekst bio zbirka logia, Isusovih citata.[1]
Većina stručnjaka se slaže da je bar jedna zbirka Isusovih kazivanja, prevedena sa originala (aramejski), na grčki, cirkulisala u već u 1. veku.[2] Da je svaki od pisaca evanđelja nezavisno prevodio Isusova kazivanja, bilo bi varijacija u njihovim prevodima Isusovih reči. Ali veoma različita evanđelja, kao na primer Matejevo i Lukino, a i nekanonsko Evanđelje po Tomi, citiraju Isusova kazivanja u istovetnom prevodu. Ta činjenica pokazuje da su oni koristili zajednički izvor, koji stručnjaci nazivaju Q.[2]
Q predstavlja važnu sponu između Isusovog jevrejskog nasleđa i ranohrišćanskog pokreta. Ovaj Izvor se obično datira oko sredine 1. veka.
Sadržaj uredi
Proučavaoci smatraju da ovaj Izvor pokazuje veće interesovanje za istorijskog Isusa i uglavnom beleži Isusove izreke i govore.[3] Izvor ne sadrži nikakvu narativnu građu, niti priče o Isusovom rođenju, čudesima, smrti i vaskrsenju.[4] U poređenju s evanđeljima, Izvor je teološki nerazrađen spis. Taj dokument upoznaje nas s jednom izvornom Isusovom zajednicom koja se malo podudara s onim što bi se, na osnovu docnijeg učenja Crkve, očekivalo od prvih hrišćana. Ti sledbenici ne nazivaju Isusa Hristom, niti pripisuju poseban značaj njegovoj smrti.[4]
Isus je ovde predstavljen kao čovek sa sela koji voli prirodu i koji propoveda da je to što Bog radi kroz njega veće od bilo čega do tada poznatog.[5] On je beskućnik, isto kao lisica ili ptica, ali uz to, on je Sin božiji koji otkriva svoga Oca.[5] Carstvo božije stiže, kroz čudesne epizode isceljenja, čime se pokazuje da je novi početak dostupan svima. Mora postojati potpuna vera u Boga: oklevanje, teskoba i mržnja moraju biti ostavljene u prošlosti.[5]
Izvori uredi
- ↑ Christoph Heil & Jozef Verheyden (Ed.) The Sayings Gospel Q: collected essays, Vol. 189 of Bibliotheca Ephemeridum theologicarum Lovaniensium, Peeters Publishers Pub., 2005 pp. 163 - 164
- ↑ 2,0 2,1 Elejn Pejgels - Poreklo Satane (scribd)
- ↑ Harry T. Fleddermann (December 2005). Q: A Reconstruction And Commentary. Peeters Publishers. str. 171–. ISBN 9789042916562. Pristupljeno 31. 7. 2010.
- ↑ 4,0 4,1 Milan Vukomanović, Religija i politika u najranijem hrišćanstvu
- ↑ 5,0 5,1 5,2 Kembridžova ilustrovana istorija religije (str. 232-236), Stylos, Novi Sad, 2006. ISBN 86-7473-281-X