Prokurator (Drevni Rim)
Prokurator je bio visoki državni funkcioner u starom Rimu, najčešće namesnik provincije. Danas ovaj pojam označava državnog tužioca ili pravnika.
Naziv prokurator ima tri značenja:
- Visoki državni funkcioner u starom Rimu, te kasnije u Veneciji i dr.
- Onaj koji upravlja, upravnik imanja u nekim zemljama.
- Onaj koji kao opunomoćenik zastupa koga; posrednik.
U trećem značenju, onaj koji dobija punomoć da sklapa poslove za drugoga, nazivao se prokurist. To je takođe bilo ime za poslovođu preduzeća ili banke (onog koji je pravno zastupa).
U Francuskoj je državni prokurator ime za državnog tužioca.
Antički Rim uredi
U rimskom pravu, prokurator je bio zastupnik ili punomoćnik kojeg postavlja neka osoba sa ovlašćenjem da vodi sve ili neke određene poslove, naročito sudske. Prokurator je obično bio oslobođeni rob gospodara.
U doba carstva, od Oktavijana Avgusta, prokurator je bio visoki zvaničnik u carskoj administraciji. On je bio odgovoran za ubiranje poreza i upravu nad manjim provincijama. Prokuratori su postavljani iz redova vitezova (drugi po značaju stalež u Rimu, iza senatora), kao i oslobođenika. Obično se prevodi sa „namesnik“.
Npr. Judeja je, zajedno sa Idumejom i Samariji, od 6. do 66. godine činila provinciju na čelu sa prokuratorom, osim 41-44. godine, kada je ponovo postala vazalska kraljevina. Nalazila se u sastavu provincije Sirije, na čijem je čelu bio legat.