Politička mitologija
Politički mit je ideološko objašnjenje političkog fenomena u koje veruje neka društvena grupa. Važna osobina mita jest da se u njega vjeruje bez traženja argumenata. Politički mitovi su "ugodno jednostavni" i na krajnje prost način objašnjavaju složenu društvenu stvarnost. Njihovom širenju ide u prilog to što zadovoljavaju neke duboke društvene, ali i individualne psihološke potrebe.[1] Više političkih mitova tvori političku mitologiju.
Fenomen političkog mita, kao neizostavni deo svake političke kulture, uprkos snažnom emotivnom naboju nije nešto apriori negativno. Politički mit predstavlja mitsku priču koja se odnosi na vrednosnu koheziju jedne političke zajednice. Njegov prototip predstavljaju tzv. osnivački mitovi koji čine važan deo političke kulture svakog društva. Osnovna funkcija političkih mitova jeste da pruže jednu naročitu vrstu psihološke, emotivne istine, da pripadnike političke zajednice motivišu na kolektivnu akciju, sa osnovnom svrhom da se ostvari neki konkretni praktični cilj.[2]
Raul Žirarde, profesor savremene istorije na Institutu za političke nauke u Parizu, identifikuje četiri velika politička mita modernog doba: mit o zaveri, mit o spasitelju, mit o zlatnom dobu, mit o jedinstvu.[3] Žirarde konstatuje da je "političke potrese tokom dva poslednja veka evropske istorije pratila začuđujuće snažna mitološka uzavrelost".[4]
Posebno rasprostranjena vrsta političkih mitova su nacionalni mitovi koji se, po pravilu, vezuju za određenu naciju.
Nacionalni mitovi uredi
Hrvatski autor Nino Raspudić smatra da je okvirni hrvatski mit onaj o urođenoj civiliziranosti i naprednosti Hrvata i krivnji drugih koji ih priječe da pokažu pravu vrijednost. Raspudić također smatra da je u Hrvatskoj trenutno glavni politički mit o EU, čija su dva osnovna oblika eurofilski i eurofobni. Prvi vjeruje da ulazak u EU sam po sebi donosi rješenje svih problema. Drugi smatra da je EU osnovan isključivo zato da bi zagorčavao život našem narodu.[5]
Jedan od najrasprostranjenijih srpskih nacionalnih mitova je kosovski mit, koji se temelji na mitologizaciji kosovske bitke iz 1389. godine, a kao osnovne elemente ima cara Lazara, Miloša Obilića, nebesku Srbiju i Dušanovo carstvo. Jedan od poznatijih antropologa u Srbiji koji se bavi političkim mitovima je Ivan Čolović.
Jedan od najrasprostranjenijih albanskih nacionalnih mitova je mit o Skenderbegu.
Literatura uredi
Izvori uredi
- ↑ „Hrvatska politička mitologija”. Arhivirano iz originala na datum 2009-12-13. Pristupljeno 2011-09-06.
- ↑ Kosovo: Od mita do priznanja
- ↑ Žirarde, Raul – Politički mitovi i mitologije
- ↑ Raul Žirarde, Politički mitovi i mitologije (str. 9), Biblioteka XX vek, Beograd, 2000.
- ↑ „Hrvatska politička mitologija”. Arhivirano iz originala na datum 2009-12-13. Pristupljeno 2011-09-06.