Policijski žanr
Policijski žanr (engleski: Police procedural) je naziv za podžanr kriminalističkog žanra kome pripadaju sva književna djela, stripovi, igrani filmovi, televizijske serije, video-igre i drugi oblici fikcije čiji su glavni protagonisti pripadnici policijskih snaga odnosno glavni zaplet prikazuje kriminalističku istragu koju obavlja policija ili njoj odgovarajuće državne službe.
Policijski žanr se u svom danas prepoznatljivom obliku razvio sredinom 20. vijeka, i to zahvaljujući književnim autorima i djelima koja su se nastojala razlikovati od dotada dominatnih oblika kriminalističkog žanra čiji su protagonisti bili privatni detektivi, detektivi-amateri ili razni pustolovi karakteristični za eskapizam koji je dominirao tadašnjom masovnom kulturom. Karakteristika policijskih romana, policijskih filmova, a kasnije i policijskih TV-serija je bila u tome da su njihovi autori bili ili sami policajci, novinari crne kronike ili druge ličnosti iz prve ili druge ruke upoznati sa svakodnevnicom odnosno tehničkim detaljima policijskog posla. Oni su svoja iskustva nastojali pretočiti u djela koja bi ih prikazivala s maksimalnim mogućim realizmom i brigom o detaljima. Razvoju policijskog filma su također pomogla i nastojanja raznih država, odnosno samih policijskih službi da fiktivni prikaz vlastite djelatnosti koriste u propagandne svrhe, bilo prikazujući policiju kao dobro opremljenu i obučenu instituciju protiv koje kriminalci nemaju šanse, bilo kao instituciju koja najviše od svih služi javnosti, te zaslužuje njenu moralnu, financijsku i drugu podršku.
Kao neki od prvih primjera policijskog žanra se u literatura spominje znamenita američka strip-serija Dick Tracy započeta 1931. godine, romani Georgesa Simenona o inspektoru Maigretu također započeti 1931. te niskobudžetni "poludokumentarni" igrani filmovi koje je u drugoj polovici 1940-ih producirao Hollywood na temelju stvarnih kriminalističkih slučajeva i uz tehničku potporu i savjete policije. Jedna od njih, He Walked By Night iz 1948. je inspirirala glumca Jacka Webba da stvori radio-seriju Dragnet, čija će televizijska adaptacija 1950-ih postati jednom od najpopularnijih i najuticajnijih primjera policijskog žanra na malim ekranima. Ona, kao i serije koje su se producirale na britanskoj televiziji, su policijski žanr popularizirale širom svijeta, stvorivši brojna književna djela, filmove i TV-serije.
Najpoznatije serije policijskih romana uredi
- Jules Simenon - romani o inspektoru Maigretu;
- Ed McBain - romani o 87. policijskoj stanici;
- Maj Sjöwall i Per Wahlöo - romani o inspektoru Martinu Becku;
- Colin Dexter - romani o inspektoru Morseu;
- Reginald Hill - romani o Dalzielu i Pascoeu;
- P.D. James - romani o Adamu Dalglieshu;
- Patricia Cornwell - romani o Kay Scarpetta;
- Henning Mankell - romani o Kurtu Wallanderu;
Neke od najpoznatijih policijskih TV-serija uredi
- Dragnet (SAD)
- Dixon of Dock Green (UK)
- Derrick (Njemačka)
- The Streets of San Francisco (SAD)
- The Sweeney (UK)
- Hill Street Blues (SAD)
- Miami Vice (SAD)
- NYPD Blue (SAD)
- Law & Order (SAD)
- Homicide: Life on the Street (SAD)
- The Wire (SAD)
- Waking the Dead (UK)