Okrug
Za istoimenu općinu u Hrvatskoj, vidite članak Okrug (općina).Okrug je naziv za upravno područje u današnjoj Republici Srbiji. Reči istog ili sličnog oblika i značenja sreću se i u drugim slavenskim jezicima.
Poreklo i razvoj reči uredi
Reč okrug je slovenskog porekla. Izvedena je od reči krug, u značenju: okruženo, obuhvaćeno, opasano područje.
Data reč se sreće u većini slovenskih jezika, gde je mahom očuvala prvobitno značenje (mada je negde zastarela, npr. u češkom jeziku):
Pojam okruga u državama uredi
Srbija uredi
U današnjoj Republici Srbiji postoji podela na 29 okruga + Grad Beograd. Najnovija podela Srbije na okruge sprovedena je 1992. godine, umesto dotadašnjih zajednica opština, a ranije srezova.
Bugarska uredi
U Bugarskoj je podela države na okruge postojala u razdoblju od 1946. do 1987. godine, posle čega je zemlja izdeljena na oblasti.
Rusija uredi
U istoriji Rusije od Carske Rusije preko SSSR-a do današnje Rusije okruzi kao zasebne jedinice javljali su se više puta i u različitim oblicima i nivoima mesne samouprave.
Tokom Carske Rusije okruzi su bili zasebne područne jedinice nastanjene kozacima sa velikim stepenom samouprave. Isti su ukinuti 1920. godine, sa propašću starog sistema uprave.
U prvo vreme Sovjetskog Saveza okruzi su bili glavni oblik upravne podele države. Do 1930. godine većina datih okruga je ukinuta i ustupila mesto rejonima. Jedino je u oblasti Zakarpatja pojam okruga ostao ustaljen do dan-danas.
Godine 1970. pravno su stvoreni nacionalni okruzi, koji su već 1977. godine preinačeni u autonomne okruge. Date samoupravne jedinice su obrazovane za područja matično naseljena od strane malobrojnih i raštrkanih manjina u Sibiru. Autonomni okruzi su se očuvali i u savremenoj Rusiji, iako je poslednjih godina nekoliko ukinuto. (vidi → Autonomni okruzi Rusije).
U savremenoj Rusiji su 2000. godine pravno su stvoreni 7 federalnih okruga, kao najviše podele države. Godine 2010, stvoren je i osmi okrug. Date samoupravne jedinice su obrazovane od više nižih federalnih jedinica (mahom federalnih republika, krajeva i oblasti). Prava federalnih okruga su prilično ograničena. (vidi → Federalni okruzi Rusije).
Pored svega, u savremenoj Rusiji pravno postoje i gradski okruzi, koji obuhvataju područje grada srednje veličine (najčešće 50-100 hilj. stanovnika.). Druge jedinice slične veličine i broja stanovnika nisu okruzi, već su rejoni — seoski rejoni ili rejoni sa obuhvatom manjeg grada i njegove seoske okoline. Na kraju, u svakodnevnom govoru reč okrug se spominje i u izrazima poput seoskog okruga, staničnog okruga itd., sve u poimanju središnjeg mesta sa okolinom, bez pravnog značaja.