Odo Veliki
- Za kasnijeg istoimenog vojskovodu Akvitanije v. Odo od Gaskonje.
Odo Veliki ili Odo od Akvitanije, (također poznat kao Eudes ili Eudo; ? - cca. 735), bio je vojvoda Akvitanije od cca. 700. do abdikacije cca 735.
Zbog oskudnih i proturječnih podataka historičari ne znaju koje mu je bilo porijeklo ili etnicitet. Neki podaci navode da mu je otac bio Boggis/Bertrand, akvitanski vojvoda i navodni sin franačkog merovinškog kralja Hariberta II; isti podaci navode da mu je brat bio Sveti Hubert. Drugi podaci sugeriraju da je bio sin vojvode Lupusa, koji je bio domorodačkog porijekla. Također nije poznato kada je, zapravo, došao na mjesto vojvode - kao najraniji datum se spominje godina 679. a najkasniji godina 700.
Prvih nekoliko decenija vladavine je proveo u relativnom miru kao franački vazal sve do smrti dugogodišnjeg majordoma i de facto vladara Pipina Herstalskog 714. On je izazvao građanski rat u Franačkoj, što je Odo iskoristio kako bi 715. proglasio nezavisnost. Suočeni s prijetnjom Pipinovog vanbračnog sina Karla Martela, franački kralj Hilperik II i neustrijski majordom Ragenfrid su mu 718. ponudili priznanje nezavisnosti u zamjenu za vojnu pomoć. Odo je prihvatio ponudu, ali je iste godine poražen u bitci kod Soissona, nakon koje je Hilperik bio prisiljen tražiti utočište u Akvitaniji. Spoznavši Karlovu vojničku nadmoć, sa njime je sklopio mir predavši mu Hilperika i njegovo blago; kontrola nad kraljem je Karlu omogućila da postane neupitni vladar Franačke.
Odovoj Akvitaniji je, tada, pak, zaprijetila nova opasnost s juga, u obliku Arapa koji su u prethodnoj deceniji osvojili Iberijski poluotok ne nastojali proširiti vlast Kalifata na današnju Francusku. 9. juna 721. je Odo uspio iznenaditi brojčano nadmoćnu arapsku vojsku koja je pod Al-Sam ibn Malik al-Havlanijem opsjedala grad Toulouse te joj nanijeti poraz koji je za cijelu deceniju zaustavio arapske pokušaje osvajanja Zapadne Evrope. Prema predaji je nakon toga svoju nezakonitu kćer Lampegiju nakon toga dao udati za arapskog velikodostojnika Munuzu nastojeći postići trajni mir ili saveznike južno od Pirineja.
Godine 731. se raspao dotadašnji savez sa Karlom Martelom, te su Franci prešli Loaruu i upustošili Akvitaniju. Iste je godine, pak, protiv Akvitanije veliki pohod pokrenuo i arapski vojskovođa Abdul Rahman Al Ghafiqi. Odo ju je 732. bez uspjeha pokušao zaustaviti pri čemu je njegova vojska gotovo u potpunosti uništena kod Bordeauxa, a Arapi, nakon što su opljačkali akvitanske samostane, nastavili prodor na sjever prema Franačkoj. Odo, koji je preživio masakr, preklinjao je Karla Martela da mu pomogne, što je on na kraju i učinio te nanio Arapima poraz u odlučujućoj bitci kod Poitiersa.
Odo se poslije toga nekoliko godina vladao zemljom prije abdikacije u korist svog sina Hunalda. Pretpostavlja se da se povukao u samostan i tamo vjerojatno umro oko 740.
Dio historičara smatra da je njegova pobjeda nad Arapima kod Toulouseom imala veći ili barem jednaki značaj kao Karlova pobjeda kod Poitiersa, odnosno da se i Odo isto tako može smatrati "spasiteljem Evrope". U svakom slučaju, njegova postignuća su brzo zasjenjena Karlovima, čime je doprinijela i pro-karolinška Fredegarova kronika. Tekst Vita Pardulfi iz 8. vijeka, pak sugerira da je bio prilično popularan i cijenjen vladar.
Izvori uredi
- Oman, Charles. The Dark Ages, 476–918. London: Rivingtons, 1914.
| Prethodi: Lupus |
vojvoda Akvitanije 700–735 |
Slijedi: Hunald |
| Prethodi: Lupus |
kralj Akvitanije 719 |
Slijedi: Louis I |