Nekropola stećaka Rajkov Kamen
Nekropola Rajkov kamen u zaseoku Mijatovcima, naselje Krekovi, opština Nevesinje. Nekropola je nacionalni spomenik BiH. [1]
Lokacija uredi
Selo Krekovi se nalazi na obroncima na južnom podnožju planine Crvanj. Do Krekova se dolazi lokalnim putem iz Kifinog Sela. Nekropola Rajkov kamen nalazi se u zaseoku Mijatovcima. Nastala je jugozapadno od nekropole Kalufi u Krekovima, i udaljena je od nje oko 200 m. Može se smatrati i integralnim dijelom nekropole na lokalitetu Kalufi.
Opis uredi
To je mala nekropola koja se sastoji od dvije cjeline. Prva cjelina, koju narod zove Rajkov kamen, sastoji se od 1 krstače sa nadgrobnom pločom, jednog visokog sanduka sa postoljem i jednog sanduka. Oko 100 m sjeverozapadno od prethodne grupe nalaze se dva osamljena stećka u obliku sanduka.[2]
1.Krstača sa grobnom pločom je dimenzije:2,8x0,6x0,32 m; ploča; 1,9x1,6x0,3 m. Ima odlomljene poprečne krakove. Na ukrčtanju krakova je polujabuka, a iznad nje urezan je krug čija je unutrašnjost ispunjena linijama koje se zrakasto šire. Ispod pokrovne ploče je druga ploča koja zatvara grobnicu. Iz zemlje vire dijelovi grobne četverougaone rake, ograđene kamenim pločama pobodenim vertikalno u zemlju.[3]
2.Visoki sanduk sa postoljem je dimenzija: 165 (120)x0,45 (0,40)x1,8 m; dimenzije postolja: 1,9 x1,5 x 0,2 m. Sanduk je prevaljen. Ukras: na vrhu bočnih strana friz od povijene lozice sa trolistovima, a ispod je pet “saracenskih” arkada.
3. Sanduk, oko 15 m od krstače, dimnezija: 2.34 x1,65 x 0,4 m. Oko groba je ograda koju su podigli mještani.
Spomenici br. 4 i 5 su u obliku dva sanduka položeni jedan do drugog. Spomenik br. 5 je ustvari velika ploča sa bordurom od povijene lozice sa trolistovima, tordiranom trakom u sredini ploče i rozetom.
Oko glavnine nekropole Kalufi nalaze se na tri mjesta razasuti stećci: 100 m zapadno od nje su tri sanduka, zatim nekropola Rajkov kamen, isto sa tri sanduka, i 100 m od nje su još dva sanduka. Veličina spomenika i ukrasi koji se nalaze na barem po jednom od spomenika na sve te tri odvojene cjeline govorilo bi u prilog jače diferencijacije vjerovatno pojedinih porodica. Krstača kao oblik javlja se relativno kasno, krajem XV početkom XVI stoljeća[4]. Uzimajući u obzir ove dvije činjenice, nekropola Rajkov kamen se vjerovatno može datirati u period XV do početka XVI stoljeća, kada je nastala i glavnina stećaka na nekropoli Kalufi.[5]
Reference uredi
- ↑ „Nekropola Rajkov kamen”. Komisija za nacionalne spomenike. Pristupljeno 13. 10. 2016.[mrtav link]
- ↑ „Šefik Bešlagić: STEĆCI, KATALOŠKO-TOPOGRAFSKI PREGLED”. Sarajevo: Veselin Masleša, 1971. Pristupljeno 9. 2. 2017.
- ↑ „Šefik Bešlagić: STEĆCI – KULTURA I UMJETNOST”. Sarajevo: Veselin Masleša, 1971. Pristupljeno 9. 2. 2017.
- ↑ „Šefik Bešlagić NIŠANI XV I XVI VIJEKA U BOSNI I HERCEGOVINI”. ANUBIH – Sarajevo, 1978. Pristupljeno 9. 2. 2017.
- ↑ „Nada Miletić: STEĆCI – Umjetnost na tlu Jugoslavije”. Izdavački zavod Jugoslavija, Beograd – Spektar Zagreb – Prva književna komuna Mostar, 1982. Pristupljeno 9. 2. 2017.