Muhamed Hodabanda
Ovo je članak o safavidskom vladaru. Za njegovog imenjaka iz ilhanidske dinastije, vidi Öljaitü. Muhamed Hodabanda (1532. – 1596.), šah Irana i četvrti vladar iz safavidske dinastije. Odlukom kizilbaških starješina okrunjen je u Kazvinu 11. 2. 1578. nakon smrti brata Ismaila II koji je umro u nerazjašnjenim okolnostima. Muhamed Hodabanda ostao je upamćen kao vladar slabog karaktera i lošeg vida čiju je vladavinu obilježila utjecajna supruga Hair al-Nisa Begum iz Mazandarana. Uz pomoć vezira Mirze Salmana centralizirala je vlast i postala najmoćnijom osobom u safavidskom Iranu. Nakon što su počeli gubiti moć, kizilbaši su se urotili protiv vladarice iz sjene i uz odobrenje samog šaha 1579. su izvršili atentat. Narednih godina zbog nesuglasica na vladarskom dvoru država počinje opadati što 1578. iskorištavaju Uzbeci prodorom u Horasan na istoku odnosno osmanski sultan Murat III koji započinje novu seriju iransko-turskih ratova. Osmanlije zauzimaju Širvan, veći dio Kavkaske regije, te Baku i Derbent na kaspijskoj obali. Godine 1585. okupiran je i Tabriz čije je stanovništvo djelomično masakrirano. Slaba Hodabandina politika dovela je i do unutarnjih problema odnosno lokalni pobuna zbog kojih će vlast 1587. prepustiti svom sinu Abasu I.
| Muhamed Hodabanda محمد خدابنده | |
|---|---|
| Iranski šah | |
| Vladavina | 11. 2. 1578. – oktobar 1587. |
| Krunidba | 11. 2. 1578. (Kazvin) |
| Prethodnik | Ismail II |
| Nasljednik | Abas Veliki |
| Supruga | Hair al-Nisa Begum |
| Djeca | Abas Veliki |
| Dinastija | safavidska |
| Otac | Tahmasp I |
| Majka | Sultanum Begum Mavsilu |
| Rođenje | 1532. |
| Smrt | 1596. |
Veze uredi
| Prethodnik: | Iranski šah (safavidska dinastija) (11. 2. 1578. – oktobar 1587.) |
Nasljednik: |
| Ismail II | Abas Veliki |
Literatura uredi
- (en) Matthee, Rudi (28. 7. 2008.). Safavid dynasty, Encyclopædia Iranica. New York: Columbia University.
- (en) Roemer, Hans Robert (1986.). "5. The Safavid Period", u: Jackson, Peter; Lockhart, Laurence: The Timurid and Safavid Periods, The Cambridge History of Iran VI. Cambridge, U.K.: Cambridge University Press, DOI:10.1017/CHOL9780521200943.006, ISBN 9780521200943.