Lignit
Lignit (od latinski: lignum = zelen[1]) je vrsta smeđeg ugljena, geološki najmlađi[2] posrednik između treseta i kamenih ugljena.[1] Boje lignita variraju od žute do tamno smeđe, a rijetko je crn.[3] Ima vidljive ostatke biljne mase iz koje je nastao, a ponekad i jasnu drvenastu strukturu.[2] Lignit je formiran od treseta na malim dubinama, pri temperaturama nižim od 100 °C.[3] Osušeni lignit sadrži oko 60 do 70 % ugljika i ima kalorijsku vrijednost blizu 17 MJ / kg.[3]
| Lignit Lignum | |
|---|---|
 | |
Karakteristike uredi
Procijenjeno je da gotovo polovica ukupnih svjetskih rezervi ugljen]]a sastavljena od lignita i ostalih vrsti smeđeg ugljena, ipak se lignit ne eksploatira u većoj mjeri, jer ima nižu kalorijsku vrijednost od ostalih vrsti ugljena (npr. kameni ugljeni) koji su jednostavniji za korištenje, skladištenje i puno stabilniji.[3] Ipak se u državama siromašnim drugim izvorima energije gdje su druga goriva rijetka puno koristi.[3]
Većina lignita je geološki mlada, u pravilu formirana za mezozoika i kenozoika (oko 251 milijuna godina do danas). Brojni slojevi lignita leže neposredno blizu površine u velikim slojevima, ponekad debljim od 30 m, pa su laki za eksploataciju, a troškovi proizvodnje mali. I pored toga je njegovo korištenje složeno, zbog visokog procenta vode, koja kod pojedinih sorti dosiže i 75 %, jer se nakon iskapanja i sušenja, raspada i mrvi do praha, što mu smanjuje vrijednost kao goriva.[3] Lignit je uz to sklon raspadanju tokom izgaranja, pa na taj način i energetski gubici mogu biti relativno visoki.[3]
Sve u svemu lignit zahtijeva posebnu brigu kod skladištenje, nije ekonomičan za transport na velike udaljenosti i nekotrolirano izgara.[3] Zbog svega toga se lignit kao gorivo prvenstveno koristi u neposrednoj blizini rudnika, u lokalnim komunalnim poduzećima, industriji i domaćinstvima.[3] Kako danas ima sve manje raspoloživih energenata, brojne zemlje od Australije, Novog Zelanda, Kanade, Sjedinjenih Američkih Država i brojne druge, istražuju mogućnosti za povećanje efikasnosti korištenje lignita.[3]
Proizvodnja po zemljama uredi
| Država | 1970 | 1980 | 1990 | 2000 | 2001 | 2010 | 2013 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Njemačka |
369.3 | 388.0 | 356.5 | 167.7 | 175.4 | 169 | 183 |
 Indonezija |
- | - | - | - | - | 163 | - |
 Sovjetski Savez |
127.0 | 141.0 | 137.3 | - | - | - | - |
 Rusija |
- | - | - | 86.4 | 83.2 | 76 | 73 |
 Turska |
4.4 | 15.0 | 43.8 | 63.0 | 57.2 | 69 | 63 |
 Australija |
24.2 | 32.9 | 46.0 | 65.0 | 67.8 | 67 | 63 |
 SAD |
5.4 | 42.3 | 82.6 | 83.5 | 80.5 | 65 | 70 |
 Grčka |
8.1 | 23.2 | 51.7 | 63.3 | 67.0 | 56 | 54 |
 Poljska |
32.8 | 36.9 | 67.6 | 61.3 | 59.5 | 56 | 66 |
 Čehoslovačka |
67.0 | 87.0 | 71.0 | - | - | - | - |
| Češka |
- | - | - | 50.1 | 50.7 | 44 | 40 |
 Jugoslavija |
26.0 | 43.0 | 60.0 | - | - | - | - |
 Srbija i Crna Gora |
- | - | - | 35.5 | 35.5 | - | - |
 Srbija |
- | - | - | - | - | 37 | 40 |
 Kina |
13.0 | 22.0 | 38.0 | 40.0 | 47.0 | - | - |
 Rumunjska |
14.1 | 27.1 | 33.5 | 17.9 | 29.8 | - | - |
 Sjeverna Koreja |
5.7 | 10.0 | 10.0 | 26.0 | 26.5 | - | - |
 Indija |
- | - | - | 22.11 | - | - | 45 |
| Ukupno | 804 | 1,028 | 1,214 | 877 | 895 | 1,042 | 6972 |
| Izvor: Worldcoal.org – Coal Statistics[4] • 1izvor za Indiju Y2000[5] | |||||||
Povezano uredi
Reference uredi
- ↑ 1,0 1,1 „Lignite” (engleski). Merriam Webster. Pristupljeno 12. 10. 2015.
- ↑ 2,0 2,1 „lignite” (hrvatski). Leksikografski zavod Miroslav Krleža. Pristupljeno 12. 10. 2015.
- ↑ 3,00 3,01 3,02 3,03 3,04 3,05 3,06 3,07 3,08 3,09 „Lignite” (engleski). Encyclopædia Britannica. Pristupljeno 12. 10. 2014.
- ↑ „Coal Statistics” (engleski). Worldcoal. Arhivirano iz originala na datum 2015-09-26. Pristupljeno 13. 10. 2014.
- ↑ „Production of coal and lignite” (engleski). Infochangeindia. Arhivirano iz originala na datum 2015-12-08. Pristupljeno 13. 10. 2014.
