Lahmidi
Lahmidi (arapski: اللخميون), Banu Lahm (arapski: بنو لخم), Munteridi (arapski: المناذرة), su bili grupa arapskih kršćana koja je živjela u južnom Iraku, gdje je 266.[1] osnovala grad al-Hirah, 3 km južno od Kufe na zapadnoj obali Eufrata. Njihovi potomci su danas poznati kao Arslani i predstavljaju važnu porodicu među libanonskim Druzima.
Plene Banu Lahm je porijeklom iz današnjeg Jemena, a na sjever je počela migrirati u 2. vijeku. Lahmidsku državu je 325. okupirala Sasanidsko Carstvo pod Šapurom II koji je masakrirao dio žitelja, prognao dotadašnjeg vladara Imru 'al Qaysa, a preživjelima nametnuo Aus ibn Qallama za vazalnog vladara. Međutim, njega je oko 330. porazio Imru 'al Qaysov sin 'Amr. Lahmidi su, međutim, ostali vjerni Perzijancima kao svojim sizerenima. U tome im je pomoglo i prihvaćanje nestorijanske vjere u 5. vijeku, prema kojoj su perzijski vladari bili tolerantniji nego prema ostalim oblicima kršćanstva. Lahmidi su postali vjerni perzijski saveznici i razvili su snažno suparništvo sa Gasanidima, susjednim arapskim plemenom na zapadu koje je bilo vjerni saveznik Rima, odnosno Bizanta, u rimsko-perzijskim ratovima. To je savezništvo prekinuo perzijski kralj Hozroje II koji je 602. napao i zauzeo al-Hiru, te pogubio Na'amana. Time je ugašena dinastija, ali su preživjeli Lahmidi dobili ime "Arslan". Dio historičara smatra da je uništenje Lahmida uklonilo tampon državu koja je čuvala južne perzijske granice od napada drugih arapskih plemena, te je tako stvorilo uvjete za kasnije muslimansko osvajanje Perzije. Njih je islamski kalif 634. poslao na Levant, gdje su postali nasljedni guverneri Bejruta, i gdje je neko vrijeme postojala Kneževina Sin-el-Fil.
Lahmidski vladari uredi
| # | Vladar al-Hire | Vladavina |
|---|---|---|
| 1 | 'Amr I ibn Adi | 268–295 |
| 2 | Imru' al-Qays I ibn 'Amr | 295–328 |
| 3 | 'Amr II ibn Imru' al-Qays | 328–363 |
| 4 | Aws ibn Qallam (ne-dinastijski) | 363–368 |
| 5 | Imru' al-Qays II ibn 'Amr | 368–390 |
| 6 | al-Nu'man I ibn Imru' al-Qays | 390–418 |
| 7 | al-Mundhir I ibn al-Nu'man | 418–462 |
| 8 | al-Aswad ibn al-Mundhir | 462–490 |
| 9 | al-Mundhir II ibn al-Mundhir | 490–497 |
| 10 | al-Nu'man II ibn al-Aswad | 497–503 |
| 11 | Abu Ya'fur ibn Alqama (ne-dinastijski, nepouzdani izvori) | 503–505 |
| 12 | al-Mundhir III ibn al-Nu'man | 503/5–554 |
| 13 | 'Amr III ibn al-Mundhir | 554–569 |
| 14 | Qabus ibn al-Mundhir | 569–573 |
| 15 | Suhrab (perzijski guverner al-Hire) | 573–574 |
| 16 | al-Mundhir IV ibn al-Mundhir | 574–580 |
| 17 | al-Nu'man III ibn al-Mundhir | 580–602 |
| 18 | Iyas ibn Qabisah al-Ta'i (ne-dinastijski) sa Nakirjanom (perzijskim guvernerom) |
602–611 |
| 19 | Azadhbeh (perzijski guverner) nakon njega muslimansko osvajanje Perzije |
611–633 |
Izvori uredi
- ↑ Esat Ayyıldız, “Lahmîlerin Arap Edebiyatına Etkisi”, 2nd International Archeology, Art, History and Cultural Heritage Congress, ed. Kenan Beşaltı (Şanlıurfa: Iksad Yayınevi, 2022), 38-44.
- Ibn Haldun
- Ibn al-Athir
- Ibn Hisham
- Rothstein, Gustav (1899) (German), Die Dynastie der Lahmiden in al-Hira. Ein Versuch zur arabisch-persischen Geschichte zur Zeit der Sasaniden, Berlin: Reuther & Reichard
- Britannica Encyclopedia
- Bahrain government website "Arabic website"
- Article about al-Hira history "Arabic website" Arhivirano 2006-03-25 na Wayback Machine-u
Eksterni linkovi uredi
- Battle of Dhi
- Al Sejel el Arslaneh (the book of the history of the Arslan dynasty)