Kulturna revolucija

Velika proleterska kulturna revolucija (pojednostavljeni kineski: 无产阶级文化大革命; tradicionalni kineski: 無產階級文化大革命; pinyin: Wúchǎn Jiējí Wénhuà Dà Gémìng; doslovno "Proleterska kulturna velika revolucija"; ili jednostavno Kulturna revolucija; na kineskom skraćeno kao 文化大革命 ili 文革) je bio masovni nasilni pokret koji je uzrokovao društveni, politički i ekonomski kaos u Narodnoj Republici Kini krajem 1960-ih i početkom 1970-ih. Započeo je godine 1966. a službeno završio s Maoovom smrću godine 1976. Kao rezultat je imao sveopći ekonomski kaos i stagnaciju.

Pokrenuo ga je Mao Zedong, predsjednik Komunističke partije Kine na dan 16. maja 1966.; Mao je tvrdi da "liberalni buržoaski" elementi još uvijek postoje u Partiji i društvu u cjelini, te da nastoje obnoviti kapitalizam. Mao je, u skladu s vlastitom teorijom permanentne revolucije, tvrdio da ti elementi trebaju biti uklonjeni kroz revolucionarnu i nasilnu klasnu borbu koju bi trebala voditi kineska omladina. Ona je, pak, na Maov poziv odgovorila formiranjem grupa Crvene garde širom zemlje.

Pokret se s vremenom proširio na vojsku, radnike u gradovima, a na kraju i samo vodstvo Partije. Iako je sam Mao kulturnu revoluciju službeno proglasio završenom 1969. godine, njena aktivna faza je trajala do smrti Lin Biaoa u avionskoj nesreći 1971 godine. Borba za vlast i politička nestabilnost se nastavila i iza 1969. godine, te se period koji je završio hapšenjem Četveročlane bande godine 1976. također smatra dijelom Revolucije.

Nakon Maove smrti godine 1976. snage u Partiji na čelu s Deng Xiaopingom i suprotstavljenje revoluciji, stekle su vlast te je najveći dio političkih, ekonopmskih i obrazovnih reformi vezanih uz kulturnu revoluciju napušten do 1978. godine. Otada se u Kini Kulturna revolucija službeno tretira kao negativni fenomen. Ličnosti koje su bile vezane uz Kulturnu revoluciju su bile proganjane. Partija je u službenom mišljenju 1981. godine najveći dio odgovornosti svalila na Mao Zedonga, ali također i za najgore ekscese okrivila Lin Biaoa i Četvoročlanu bandu.

Internet video uredi

China Great Leap Forward Mao Zedong
Video of Peng Dehuai, Peng Zhen, Wu Han (PRC), Zhang Wentian and others being paraded in public.
Chinese documentary:with English subtitle《Though I am Gone 2》

Eksterni linkovi uredi

Encyclopedia Britannica. The Cultural Revolution
History of The Cultural Revolution Arhivirano 2007-04-29 na Wayback Machine-u
Chinese propaganda posters gallery (Cultural Revolution, Mao, and others)
Hua Guofeng's speech to the 11th Party Congress, 1977
Morning Sun - A Film and Website about Cultural Revolution and the photographs of the subject available from the film's site.
Memorial for Victims of the Chinese Cultural Revolution
Exhibition causes stir with candid views of 'great' Mao The Times, July 14, 2005
Chinese Museum Looks Back in Candor: Groundbreaking New Exhibit on Cultural Revolution Sparks Official Displeasure but Visitors' Praise from the Washington Post, June 3, 2005
"William Hinton on the Cultural Revolution" by Dave Pugh
"Student Attacks Against Teachers: The Revolution of 1966" by Youqin Wang
A Tale of Red Guards and Cannibals by Nicholas D. Kristof. The New York Times, January 6, 1993.