Judeja (rimska provincija)
Judeja (hebrejski: יהודה, standardni Yehuda tiberijski Yehûḏāh; grčki: Ἰουδαία; latinski: Iudaea;) je izraz koji historičari koriste za rimsku provinciju koja se prostirala na nekadašnjem području hasmonejskih i herodijskih kraljevstava Izrael. Nazvana je prema Herodovoj etnarhiji Judeja od koje je nastala, kao i prema Kraljevstvu Juda iz 6. vijeka pne.
Rim je svoju kontrolu nad područjem počeo uspostavljati godine 63. pne., poslije završetka trećeg mitridatskog rata i pretvaranja Sirije u rimsku provinciju. Nakon što je Mitridat Veliki poražen rimski vojskovođa Pompeius Magnus (Pompej Veliki) je nastojao osigurati područje. Zbog toga je tokom 1. vijeka pne. prvo uspostavljeno tzv. Herodsko Kraljevstvo kao rimska klijentska država a potom je u 1. vijeku postala provincijom Rimskog Carstva.
Provincija Iudaea je bila mjesto tri velike jevrejske pobune (v. Jevrejsko-rimski ratovi) - to su bili Veliki jevrejski ustanak (66-70. n.e.) Kitoski rat (115-117) i Bar Kohbin ustanak (132-135), nakon kojih je rimski car Hadrijan odlučio promijeniti ime provincije u Syria Palaestina a njenog sjedišta Jeruzalema u Aelia Capitolina pokušavši tako izbrisati sve veze jevrejskog naroda s tim područjem.[1]
V. također uredi
Izvori uredi
- ↑ H.H. Ben-Sasson, A History of the Jewish People, Harvard University Press, 1976, ISBN 0-674-39731-2, page 334: "In an effort to wipe out all memory of the bond between the Jews and the land, Hadrian changed the name of the province from Iudaea to Syria-Palestina, a name that became common in non-Jewish literature."