Guayaquil
Guayaquil je sa svojih 2,650,288 stanovnika[1]najveći grad u Ekvadoru i njegova najveća luka, koji se nalazi na zapadu zemlje. On je i administrativni centar Provincije Guayas.
Guayaquil | |
|---|---|
| Santiago de Guayaquil | |
.jpg) Panorama grada | |
  Guayaquil Guayaquil na karti Ekvadora | |
| Koordinate: 2°11′24″S 79°53′15″W / 2.19000°S 79.88750°W | |
| Država |  Ekvador |
| Provincija | Guayas |
| Kanton | Guayaquil |
| Osnivač(i) | Sebastián de Belalcázar |
| Uprava | |
| • Alcalde | Aquiles Álvarez |
| Površina | |
| • Ukupno | 308 km² |
| Stanovništvo (2022.) | |
| • Ukupno | 2.650.288 |
| • Gustina | 8.605/km² |
| Vremenska zona | UTC-5 |
| Poštanski broj | 090101, 090158 |
| Pozivni broj | 04 |
Geografske karakteristike uredi
Guayaquil se prostire duž zapadne obale rijeke Guayas, 72 km uzvodno od Zaljeva Guayaquil na Tihom oceanu.[2].
Historija uredi
Historija Guayaquila seže do 1534. kad ga je prvi put osnovao španjolski konkvistador Sebastián de Belalcázar, poručnik Francisca Pizarra na ušću rjeke Babahoyo istočno od današnje lokacije. Kako su ga dva put razorili Indijanci ponovno ga je osnovao Francisco de Orellana 1537. i nazvao Santiago de Guayaquil, u čast Santiaga (sv.Jakova, na čiji je praznik osnovan).
Postoji i lokalna legenda da ga je osnovao indijanski poglavica Guaya sa ženom Quilom.[2]
Prva crkva Santo Domingo, podignuta je 1548. Za kolonijalnih vremena grad su često napadali i pljačkali Bukanirii.[2] Procjenjuje se da je 1816. već imao oko 20,000 stanovnika.[3]
Krajem 19. vijeka povezan je sa unutrašnjošću zemlje željeznicom. Nakon tog je izrastao u glavnu luku i centar međunarodne trgovine, postao je snažan industrijski centar. Grad brojnih šećerana, pilana, štavionica i ljevaonice željeza.[2]
Kako se nalazi samo nešto više od 2° južno od Ekvatora, ima tropsku vlažnu klimu, pa se dugo smatrao jkužnim mjestom, opasnim za život. Od 1920. godine zahvaljujući hidromelioracionim i higijenskim radovovima koje je provodila vlada, postignut je veliki napredak u smanjenju bolesti.[2]
Između 9. oktobra 1820. i 13. jula 1822., grad je bio dio kratkotrajne Republike Guayaquil, koja je na kraju postala dio Velike Kolumbije, a od 1830. je dio samostalnog Ekvadora.[3]
Grad je 1822. bio domaćin konferencije između pristalica Simóna Bolívara i Joséa de San Martína, nakon te konferencije Bolívar je postao jedini vođa južnoameričkog oslobodilačkog pokreta.[2]
Grad je imao nekoliko velikih požara, a jedan od njih 1896. bio je katastrofalan, za 48 sati izgorjelo 1,500 kuća, tako da je 33,000 stanovnika od njih 59,000 ostalo bez doma.[3]
Guayaquil je 1940. imao oko 200,000 stanovnika, a 10 godina kasnije 265,000.[3] Nakon potresa 1942. velik dio grada je obnovljen.[2]
Eksploatacija nafte početkom 1970-ih donjela je gradu novi ekonomski impuls za daljnji rast.[3] Nova moderna luka -Puerto Marítimo, podignuta je 1979., 10 km nizvodno od centra grada. Iz nje se danas izvoz]]i oko 90 % i uvozi oko 50 % svih roba za Ekvador. Najviše se [[izvoze banane, kava i kakao iz sliva rijeke Guayas.[2]
Industrijski razvoj rezultirao je naglim rastom stanovništva, pa je prerastao glavni grad Quito, ali se suočio i za brojnim problemima stihijskog razvoja (brojni slumovi).[2]
Stara luka uz rijeku Guayas podvrgnuta je velikoj obnovi nakon osnivanja fondacije Malecón 2000., koja je umjesto oronule avenije uredila promenadu uz rijeku sa restoranima i kafeima.[2]
Obrazovanje i kultura uredi
Guayaquil je od 1838. sjedište biskupije, koja je 1956. uzdignuta u rang nadbiskupije. Od 1867. je dom Nacionalnog univerziteta, a od 1962. i Katoličkog univerziteta, najnoviji Univerzitet Vicente Rocafuerte osnovan je 1966.[2]
Privreda i transport uredi
Danas je Guayaquil, pored tog što je najveća luka i grad mašinske, prehrambene i tekstilne industrije.
Kako se nalazi na trasi Panameričkog autoputa a ima i Internacionalni aerodrom José Joaquín de Olmedo (IATA: GYE, ICAO: SEGU)) aerodrom, odlično je povezan sa ostalim važnijim gradovima u zemlji i inozemstvu. Sa unutrašnjošću zemlje, povezan je i željeznicom.[2]
Izvori uredi
- ↑ „Guayaquil (Ecuador)” (engleski). City Population. Pristupljeno 10.04.2024.
- ↑ 2,00 2,01 2,02 2,03 2,04 2,05 2,06 2,07 2,08 2,09 2,10 2,11 „Guayaquil” (engleski). Encyclopaedia Britannica. Pristupljeno 10.04.2024.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 „Cómo es la historia de Guayaquil?” (španjolski). Trailforth journal.. Pristupljeno 10.04.2024.
