Geografija Iraka
Geografija Iraka je relativno raznovrsna i može se podjeliti u četiri glavne regije: pustinjski (zapadno od Eufrata), gornju Mezopotomiju (između Tigrisa i Eufrata), sjeverno pobrđe Iračkog Kurdistana i donju Mezopotamiju, aluvijalnu ravan od Tikrita do Perzijskog zaljeva.
Geografija Iraka
| |
|---|---|
.svg) | |
| Kontinent | Azija |
| Regija | Jugozapadna Azija |
| Koordinate | |
| Površina | 438.317 (57. po veličini) |
| - kopno | 99,8% |
| - voda | 0,2% |
| Obalna crta | 58 km |
| Granice | Ukupno 3801 km: Kuvajt (240 km) Saudijska Arabija (814 km) Jordan (181 km) Sirija (605 km) Turska (352 km) Iran (1609 km)
|
| Najviša točka | Čiha-Dar (3611 m) |
| Najniža točka | Perzijski zaljev (0 m) |
| Najduža rijeka | Eufrat (1060/2800 km) |
| Najveće jezero | Tartar (2710 km²) |
Planine na sjeveroistoku su nastavak alpsko-himalajskog lanca koji se pruža na istok od Balkana kroz južnu Tursku, sjeverni Irak, Iran i Afganistan sve do Himalaja. Pustinjska regija se nalazi u jugozapadnim i centralnim pokrajinama uz granicu sa Saudijskom Arabijom odnosno Jordanom i geografski pripada Arabijskom poluotoku.
U Iraku je pronađena glinena pločica koja se smatra za najstariju poznatu kartu. Pronađena je 1930. tokom iskopavanja u Nuziju kod gradova Harana i Kirkuka, oko 320 km sjeverono od Babilona. Tablica, veličine 173 × 193 mm, se obično datira u dinastiju Sargona Akadskog (24. – 22. v. pne.).
Položaj uredi
Irak se nalazi u Jugozapadnoj Aziji, između 29° i 38° sjeverne geo. širine odnosno 39° i 49° geo. dužine (mali dio Iraka se nalazi zapadno od 39° istočne dužine). Zauzima površinu od 437.072 km² i po tome je 57. država na svijetu.
Državne granice uredi
Irak graniči sa Iranom (1609 km) na istoku, Saudijskom Arabijom (814 km) i Kuvajtom (240 km) na jugu, Sirijom (605 km), Jordanom (181 km) i Turskom (352 km) na zapadu[1][2]. Dužina obale kod Perzijskog zaljeva je 58 km.
Reljef uredi
Većina geografa dijeli državu na četiri područja: pustinju na jugu i jugozapadu, zonu između gonjih tokova Tigrisa i Eufrata, pobrđe na sjeveru i sjeveroistoku i aluvijalnu ravnicu u donjem toku Tigrisa i Eufrata.
Gornja Mezopotamija uredi
Gornja Mezopotamija se prostire između rijeke Tigris sjeverno od grada Samare i Eufrata sjeverno od Hita i dio je veće koja se širi u Siriju i Tursku. Rijeke u ovoj ovlasti teku kroz duboke doline i navodnjavanje je ovdje teže nego u donjem toku. Veći dio ove zone se može smatrati pustinjom.
Donja Mezopotamija uredi
Donja Mezopotamija je aluvijalna ravnica koja počinje sjeverno od Bagdada i širi se prema Perzijskom zaljevu. Čitavo područje je riječna delta isprepletena kanalima između Tigrisa i Eufrata.
Sjeverni Irak i Irački Kurdistan uredi
Sjeverni Irak i Irački Kurdistan planinskog su tipa. Ovdje se protežu krajnji zapadni ogranci planinskog masiva Zagros, a nalazi se i najviši irački vrh Čiha-Dar (3611 m), uz granicu s Iranom.
Sirijska i Arbijska pustinja uredi
Klima uredi
Irak se nalazi u suhoj klimatskoj zoni. Ljeta su vruća i s malo padalina, a zime blage i vlažne. Dok u Sirijskoj pustinji mogu proći godine bez kiše, u planinskoj regiji na sjeveroistoku zemlje zimi pada snijeg. Godišnja razina padalina u ovom području prelazi 1000 mm, dok je u Mezopotamiji količina padalina uglavnom manja od 30 mm. U Bagdadu, koji je smješten u njenom centru, prosječna temperatura u januaru iznosi 9 °C, a u julu 33 °C. Temperaturne vrijednosti nerijetko ljeti pređu ekstremnu granicu od 50 °C.
Hidrografija uredi
Regija između rijeka Eufrata i Tigrisa naziva se Mezopotamija i predstavlja žitnicu zemlje. Rijeke teku kroz Irak sa sjeverozapada prema jugoistoku. Centralni dijelovi njihovih tokova natapaju polja i plantaže agruma i palmi datulja podignute na mjestu posječenih šuma u kojima su najzastupljenija bila stabla hrasta, platana, vrbe i topole. Donje tokove ovih rijeka prate močvarna područja s puno trske koja su stanište brojnih ptica selica. Oko 150 km sjeverno od ušća u Perzijski zaljev Eufrat i Tigar se spajaju u rijeku Šat al-Arab. Iračka morska obala duga je oko 58 km. Na zapadu toka rijeke Eufrat reljef se postupno uspinje prelazeći u Sirijsku pustinju, koja se prostire i po susjednim zeljama. U ovom prirodnom prostoru vegetacija je pustinjska s tek pokojim grmom trave ili trnovitim trajnicama.
Veze uredi
- Glavni članak: Irak
- Širi relevantni pojmovi: Mezopotamija • Jugozapadna Azija • Geografija Azije
- Geografije susjednih država: Iran • Jordan • Kuvajt • Saudijska Arabija • Sirije • Turska
Izvori uredi
- ↑ CIA World Factbook: Iraq – Geography Arhivirano 2018-12-24 na Wayback Machine-u
- ↑ Statistical Centre of Iran (2006.). "1.1. Length of Iranian Borderlines", Iran Statistical Year Book 1385. Tehran: Iranian ministry of the Interior.
Vanjske veze uredi
- Ostali projekti
 | U Wikimedijinoj ostavi ima još materijala vezanih za: Geografija Iraka |
 | U Wikimedijinoj ostavi nalazi se atlas Iraka |