Friesland
Friesland (holandski: Friesland, zapadnofrizijski: Fryslân) je jedna od 12 nizozemskih provincija, smještena na sjeveru zemlje.[1]
Friesland
Provincie Friesland Provinsje Fryslân | |||
|---|---|---|---|
 | |||
|
|||
| Koordinate: 53°10′N 5°40′E / 53.167°N 5.667°E | |||
| Država |  Nizozemska
| ||
| Vlast | |||
| - Kraljevski komesar | Arno Brok | ||
| Površina | |||
| - Kopno | 2217 km²[1] | ||
| Stanovništvo (2009) | |||
| - Područje utjecaja | 644.811[1] | ||
| Vremenska zona | UTC+1 (UTC+2) | ||
| Službene stranice www.Friesland.nl/ | |||
| Karta | |||
 Pozicija provincije na karti Nizozemske | |||
Geografija uredi
Primorska provincija ima površinu od 2217 km² i 644.811 stanovnika (procjena 2009).[1] Treća je po površini nizozemska provincija, ali tek osma po broju stanovnika, te ima najnižu gustoću naseljenosti od bilo provincije. Većinsko stanovništvo su protestantski Frizi koji i danas održavaju svoj vlastiti jezik i vlastitu literaturu.[1] Friesland zauzima zapadni dio historijske regije Frizije, koji se proteže od jezera IJsselmeer do Sjevernog mora i zapadnofrizijskih otoka, od kojih njih četiri pripadaju Frieslandu.[1] Sa zapada graniči sa provincijama Groningenom i Drentheom, a s juga s provincijama Overijsselom i Flevolandom. Najveći urbani centar je Leeuwarden, koji je i glavni grad provincije, a leži u sjevernoj unutrašnjosti.[1]
Provinciju Friesland oplakuje ogroman sistem kanala i jezera, osobito na sjeveru i zapadu, po kojem se prostiru najveća jezera Tjeukemeer, Slotermeer, Fluessen i Sneekermeer. Friesland je velika obalna ravnica i visina mu rijetko prelazi 15 metara iznad razine mora.[1]
Teren na jugoistoku prekriven je šumama i voćnjacima, a tu pasu i čuvene frizijsko-holštajnske krave. Zemljište je pješčana vriština omeđena močvarama, na koje se nastavljaju tresetišta. Između močvara i pješčane obale proteže se pojas gotovo ravnog vlažnog glinenog tla i poldera, u kom se melioriranje i kultiviranje tla još i danas polako nastavlja, i to uglavnom pored sjeverne obale. Posljednja ozbiljna velika poplava pogodila je taj kraj 1825. godine. Teren tog dijela provincije omogućuje uzgoj krumpira, pšenice, šećerne repe i krmiva za frizijske goveda.[1] Na otoku Terschelling nalazi se rezervat prirode posvećen očuvanju tuljana.[1]
Privreda i urbani centri uredi
Poljoprivreda je osnova privrede provincije Friesland, poznate po prodaji velikih količina govedine i mliječnih proizvoda. Uz to ima i nešto industrije, vezanu uz proizvodnju poljoprivrednih strojeva. Za ekonomiju provincije važan je i turizam, koji se u velikoj mjeri bazira na vodenim sportovima.[1] Osim Leeuwardena, veći grad je i Harlingen, jedina luka provincije, koja joj služi kao izlaz. Ostala veća naselja su Sneek, Heerenveen, Drachten, Bolsward, Franeker, Dokkum[1] i Lemmer.
Općine (gemeente) Frieslanda uredi
- Achtkarspelen
- Ameland
- Boarnsterhim
- Dantumadiel
- Dongeradeel
- Ferwerderadiel
- Franekeradeel
- Gaasterlân-Sleat
- Harlingen
- Heerenveen
- Het Bildt
- Kollumerland c.a.
- Leeuwarden
- Leeuwarderadeel
- Lemsterland
- Littenseradiel
- Menaldumadeel
- Ooststellingwerf
- Opsterland
- Schiermonnikoog
- Skarsterlân
- Smallingerland
- Súdwest Fryslân
- Terschelling
- Tytsjerksteradiel
- Vlieland
- Weststellingwerf
Drevni gradovi Frieslanda uredi
| Nizozemski | Zapadnofrizijski | Povelja dana |
|---|---|---|
| Leeuwarden | Ljouwert | 1285, obnovljena 1435. |
| Sneek | Snits | 1456. |
| IJlst | Drylts | 1268. |
| Sloten | Sleat | 1426. |
| Stavoren | Starum | 1118. |
| Hindeloopen | Hylpen | 1285. |
| Workum | Warkum | 1399. |
| Bolsward | Boalsert | 1425. |
| Harlingen | Harns | 1234. |
| Franeker | Frjentsjer | 1374. |
| Dokkum | Dokkum | 1298. |
