Francuska Indokina
.svg)
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
Francuska Indokina (Đông Dương thuộc Pháp) bila je federacija francuskih kolonija i a u Jugoistočnoj Aziji, odnosno dio Francuskoj Kolonijalnog Imperija. Sastojala se od Cochin Chine, Tonkina, Anama (koji danas tvore Vijetnam), Laosa i Kambodže.
Francuska je preuzela suverenitet nad Anamom i Tonkinom nakon Francusko-kineskog rata (1884–1885). Francuska Indokina se stvorila u oktobru 1887. od Anama, Tonkina, Cochin Chine, i Kraljevine Kambodže; Laos je pridružen 1893 godine. Federacija je trajala do 1954. Prijestolnica Francuske Indokine bio je Hanoi. Francuzi su formalno ostavili vlast lokalnih vladara (Vijetnamski carevi, Kambodžanski kraljevi, Kraljevi Luang Prabanga), ali su u stvarnosti držali svu vlast, dok su lokalni vladari bili marionete.
U septembru 1940. godine, tokom drugog svjetskog rata, Vichyjska Francuska (koja se nedavno pokorila nacističkoj Njemačkoj) prihvatila je japanske zahtjeve za pravo na korištenje Tonkina u vojne svrhe. To je odmah omogućilo Japanu bolji pristup Kini u japansko-kineskom ratu protiv snaga Chiang Kai-sheka, ali je to također bio i dio japanske strategije u svrhu dominacije nad Pacifikom, u mnogome pomognutom njemačkim osvajanjem pacifičkih sila kao što su Holandija (v. Holandska Istočna Indija) i Francuska. Japansci su u Francuskoj Indokini ostavili francusku civilnu upravu.
9.3., 1945, nakon što je Francuska oslobođena, Njemačka bila pred slomom, a SAD u ofanzivi na Pacifiku, japanska vlada je odlučila preuzeti kompletnu kontrolu nad Francuskom Indokinom. Japanci su ostali na vlasti sve do predaje u augustu, nakon bacanja atomske bombe na Hiroshimu i Nagasaki.
Nakon rata, Francuska je pokušala ponovno uspostaviti vlast u regiji, ali se odmah sukobila s but Viet Minhom, organizacijom komunističkih vijetnamskih nacionalista vođenih u Francuskoj obrazovanim Ho Chi Minhom. Tokom drugog svjetskog rata SAD su bile podržavale Viet Minh u njihovom oružanom otporu protiv Japanaca; ta je organizacija kontrolirala većinu teritorija van gradova otkako su Francuzi svrgnuti u martu 1945. Nakon što je nagovorio cara Bao Daia da abdicira u njegov korist, Ho je 2.9., 1945 — kao predsjednik — proglasio nezavisnost Demokratske Republike Vijetnam. Ali do kraja septembra, okupacijske snage sastavljene od Britanaca, Francuza i Indijaca su ponovno naoružale zarobljene japanske trupe i uz njihovu pomoć povratile francusku kontrolu. To je dovelo do teških borbi koji će poslije biti poznati kao Prvi vijetnamski rat. Godine 1950. Ho je opet proglasio nezavisnu DR Vijetnam, koju su odmah priznale komunističke vlade NR Kine i Sovjetskog Saveza.
Borbe su se nastavile do marta 1954, kada je Viet Minh izvojevao odlučnu pobjedu protiv Francuza u teškoj bitci kod Dien Bien Phua. To je dovelo do podjele Vijetnama na Sjeverni, pod kontrolom Viet Minha, i Južni Vijetnam, koji je dobio podršku SAD, V. Britanije i Francuske. Događaji 1954. godine su označili kraj francuske prisutnosti u regiji i početak ozbiljne prisutnosti SAD u Južnom Vijetnamu koja će dovesti do Vijetnamskog rata.
Podjela je dogovorena na Ženevskoj konferenciji gdje su SAD, SSSR, V. Britanija, Francuska i NR Kina također razriješile diplomatske sporove vezane uz Korjeski rat. Na toj konferenciji se Francuska i formalno odrekla bilo kakvih teritorijalnih pretenzija na Indokineski poluotok. Laos i Kambodža su također dobili nezavisnost, ali će s vremenom i one biti upetljane u vijetnamski rat.
Povezano uredi
Vanjske veze uredi
- Map of Indochina Arhivirano 2008-02-27 na Wayback Machine-u
