Bukovača (Bosanski Petrovac)
Koordinate: 44° 30′ 47" SGŠ, 16° 25′ 38" IGD
Bukovača je većim dijelom naseljeno mjesto u Bosni i Hercegovini u opštini Bosanski Petrovac koja administrativno pripada entitetu Federacija Bosne i Hercegovine, dok je manjim dijelom u opštini Petrovac koja administrativno pripada entitetu Republika Srpska. Na popisu stanovništva 1991. u njemu je živjelo 298 stanovnika.[1]
| Bukovača (Bosanski Petrovac) | |
|---|---|
| Osnovni podaci | |
| Država |  Bosna i Hercegovina
|
| Entitet | Federacija BiH |
| Opština/Općina | Bosanski Petrovac |
| Stanovništvo | |
| Stanovništvo ((1991)) | 298 |
| Geografija | |
| Koordinate | 44°30′47″N 16°25′38″E / 44.5131°N 16.4272°E |
  Bukovača (Bosanski Petrovac) Bukovača (Bosanski Petrovac) (Bosne i Hercegovine) | |
Istorija uredi
I ovo selo ima gradinu, na brdu Stražbenici. Do vrha brda Stražbenice ide put od kamena i krečnog maltera, u vidu serpentina, čiji tragovi na pojedinim dionicama su vidljivi i danas. Gradina pripada ilirskom periodu, dok je u doba rimske vladavine na ovom mjestu bila podignuta fortifikacija, značajnijih gabarita, što dokazuju okvirna mjerenja čija dužina iznosi čak i 400 metara.[2] Temelji su joj još vidljivi.
Nalazi sa Stražbenice uredi
- Miljokaz kod Stražbenice nalazio se uz nekadašnju rimsku cestu Salona - Siscia i jedan je od 7 komada pronađenih na području Bosanskog Petrovca. Postavljeni su istovremeno u doba cara Klaudija, sredinom prvog stoljeća nove ere. Rađeni su od istog, moguće bračkog kamena, u istoj radionici.
- U ravnom dijelu sela nalazi se ruševina neke stare građevine, kao duguljasta (20m) humka i prostire se pravcem sjever jug. Jednom prilikom se provalila pa se vidjelo da je to grobnica zidana bijelim kamenom. Uočeni su i natpisi koje niko nije razumio, ali je kasnije Dimitrije Sergejevski utvrdio da se radi o natpisu iz rimskog doba.[3]
--- / LIVS…/ OAST…../ ELIOINFELI / VCTOANNO /XXX
]/lius […] / oast[…] / […]elio infeli[ci de]/[fu]ncto annor[um] / […]XXX
ILJug III, 1663
Bukovača, Bosanski Petrovac
1920.god.
Literatura : Sergejevski, 1934:11, br. 10;[4][5]
- jedan srebrni novčić Antonia Pia (138–161 g.) i nekoliko bakarnih rimskih novčića, od kojih je jedan vladara Proba (276–282 g.), vjerovatno iz kovnice u Sisciji (Sisak)
- kompletan bronzani nakit za ukrašavanje ženske kose,
- nekoliko bronzanih prstenova i narukvica,
- Izrazito profilirane fibule sa potpornom gredom koja je u formi duge uske pločice. Uloga ove grede – pločice je da sa tetivom učvrsti oprugu. Prema svim karakteristikama može se uvrstiti u determiniranu varijantu V.12
posebno raširenu na prostoru današnje Bosne i Hercegovine. Specifičnost ove varijante je deset spiralnih navoja na opruzi. Zanimljiv detalj koji ih izdvaja u posebnu grupu je i glava fibule, koje je u formi elipse, kružnog presjeka u najdebljem dijelu. Luk im je naglaššeno izvijen sa ukrasnim detaljima u obliku jednostrukih ili višestrukih diskova ili sličnih prstenastih zadebljanja. Držač igle je dug i najčešće trougaonog presjeka. Primjerci ove varijante osciliraju u dimenzijama od minijaturnih do masivnih. Hronološki okvir njihovog korištenja stavlja se u period od 1. do 2. stoljeća.
- Lukovičasta fibula za koju se veže se bitan društveni kontekst. Lukovičaste fibule su najčešće na desnom ramenu, sa glavnom fibule okrenutom nadolje, i nosili su ih mušškarci. U statusnom smislu primarno su nošene od strane vojnih lica, ali je nemali broj dokazanih situacija gdje su nošene i od strane civilne kategorije, te su ih kasnije počeli masivnije nositi žene i djeca. Unatoč svim konstatiranim promjenama, konstanta lukovičastih fibula je da su odražavale rimsku društvenu hijerarhiju
- veći broj keramičkih dijelova razbijenog posuđa.[6]
Većina ove dragocijenosti je nestala u posljednjem rata. Spletom sretnih okolnosti dio ovoga blaga se zadesio u Banjaluci i on je sačuvan.
Kasnije uredi
U turskom periodu bosanske istorije, cjelokupno zemljište u Bukovači bilo je u vlasništvu, bilo kao begluk ili selište, čuvene begovske porodice Kulenovići Bukovača. Tako je bilo i u austrijsko-ugarskom periodu, sve do 1918 kada je nova država Kraljevina SHS izvršila agrarnu reformu.
U selu je rođen Narodni heroj Jugoslavije Đuran Kovačević.[7]
Stanovništvo uredi
| Nacionalnost | 1991. |
| Srbi | 291 |
| Muslimani | 0 |
| Hrvati | 0 |
| Jugosloveni | 5 |
| ostali | 2 |
| Ukupno | 298 |
Privreda uredi
|
Literatura uredi
- H. Kamberović -BEGOVSKI ZEMLJIŠNI POSJEDI U BOSNI I HERCEGOVINI OD 1878. DO 1918. Sarajevo, 2003
Reference uredi
- ↑ Nacionalni sastav stanovništva - Rezultati za Republiku po opštinama i naseljenim mjestima 1991.. Sarajevo: Izdanje Državnog zavoda za statistiku Republike Bosne i Hercegovine.
- ↑ „Salmedin Mesihović: SVPPLEMENTVM REBELLIO ILLYRICI I – GERMANIKOVA “POUNJSKA OFANZIVA””. INSTITUT ZA ISTORIJU • Br. 4, 1-234, Sarajevo 2009.. Arhivirano iz originala na datum 2018-07-14. Pristupljeno 9. 2. 2016.
- ↑ „Arheološki leksikon Bosne i Hercegovine - Bukovača, Bosanski Petrovac. Strana 159”. Filozofski fakultet Sarajevo, 2011 -. Pristupljeno 9. 2. 2023.
- ↑ „Salmedin Mesihović, ANTIQVI HOMINES BOSNAE”. Filozofski fakultet Sarajevo, 2011 -. Pristupljeno 9. 2. 2016.
- ↑ „Ivo Bojanovski: BOSNA I HERCEGOVINA U ANTIČKO DOBA - Municipium Raetinium u Pounju (Iapodes), strana 304”. Akademija nauka i umjetnosti Bosne i Hercegovine, 1988. Pristupljeno 9. 2. 2016.
- ↑ „Adnan Busuladžić: Neobjavljeni arheološki materijal sa lokaliteta brda Stražbenica u naselju Bukovača kod Bosanskog Petrovca”. Originalni naučni rad - DOI: 10.46352/23036974.2022.13 - UDK/UDC 902.2(497.6 Bosanski Petrovac)”652”. Arhivirano iz originala na datum 2013-08-12. Pristupljeno 9. 2. 2022.
- ↑ „Bosanski Petrovac u oslobodilačkom ratu”. Pristupljeno 9. 2. 2016.
