Birs
Birs francuski: Birse) je rijeka na sjeveru Švicarske duga 75 km, lijeva pritoka Rajne.[1]
| Birs | |
|---|---|
 Rijeka kod Laufena | |
| Lokacija | |
| Kontinenti | Evropa |
| Regije | Masiv Jura |
| Države |  Švicarska |
| Pokrajine | Bern, Jura Basel-Landschaft, Solothurn i Basel-Stadt |
| Gradovi | Moutier, Delémont, Laufen, Basel |
| Hidrografija | |
| Izvor – aps. visina | Prijevoj Pierre-Pertuis 762[1] m |
| Ušće – aps. visina – koordinate | kod Basela u Rajnu 246[1] m 47.5579°N 7.6177°E |
| Dužina | 75[1] km |
| Pritoke | Sorne, Lützel, Lüssel |
| Hidrologija | |
| Protok – srednji | 6.3[2] m³/s |
| Sliv – površina | Rajne 887[2] km² |
| Ulijeva se u | Rajnu |
| Karta | |
 Karta porječja | |
Hidrologija uredi
Birs izvire u Masivu Jura na nadmorskoj visini od 762 m u podnožju planinskog prijevoja Pierre-Pertuis.[1] Od tamo teče prema sjeverozapadu preko sela u Juri, protiče kroz kanjon Court i dotiče do grada Moutiera, gdje prima pritoku Raus. Odmah nakon tog protiče kroz kanjon Moutier i dotiče do sela Roches. Nešto dalje utiče u Kanton Jura, gdje teče kroz više kanjona do Delémonta, gdje prima pritoke Scheulte i Sorne.[1]
Nakon Delémonta, protiče kroz još jedan kanjon i nakratko formira granicu kantona između Basel-Landschafta i Solothurna.[1] Protiče preko doline kod Laufena i dotiče do baselske aglomeracije gdje ponovno formira granicu između Solothurna i Basel-Landschafta. Protiče pored baselskog stadiona i dotiče do ušća u Rajnu na nadmorskoj visini od 246 m[1]
Porječje rijeke prostire se na površini od 887 km², po Švicarskim kantonima Bern, Jura Basel-Landschaft, Solothurn i Basel-Stadt. Prosječni protok je 6.3 m³/s.[2]
Historija uredi
Rijeka je za srednjeg vijeka korištena za splavarenje drva, pogon mlinova, pilana, kovačnica i staklana.[3] Korekcijama u 19. vijeku spriječene su ranije česte poplave. Nakon izgradnje željezničke pruge Basel-Biel/Bienne- 1876., ubrzan je razvoj industrije.[3]
Izvori uredi
Vanjske veze uredi
- Birs (de)