Bezalkoholna pića
Bezalkoholna pića su sva pića koja ne sadrže alkohol, ili ga sadrže u količinama do 0,5%.[1]
| Bezalkoholna pića | |
|---|---|
.jpg) | |
Karakteristike uredi
Ona se prave mješanjem vode i sladila sa drugim prirodnim (ili umjetnim) aditivima (voćni sok, voćna pulpa, voćna baza, biljni ekstrakti) i ugljen-dioksidom. Bezalkoholna pića mogu biti sokovi od voća i povrća (prirodni, gusti, bistri, mutni), umjetna bezalkoholna pića i izotonici (energetska pića).[1] Velik segment tih pića su mineralne vode, popularne po Evropi i Latinskoj Americi.[2]
Bezalkoholna pića, mogu biti negazirana ili gazirana, a sastoje od vode, sirupa (koncentrata) (voćni sokovi, esencije, ekstrakti bilja i orašastih plodova, ljekovitih trava), prehrambenih aditiva, aromata i specifičnih začina kao što je kinin u tonicima, sladila (saharoza, glukoza) ili (saharin, aspartam, acesulfam) u niskokaloričnim pićima, te sorbitol i manitol u dijetetskim pićima i uz dodatak kiselina (askorbinske, limunske, mliječne, jabučne, vinske, octene).[3]
Pored tog sadrže i boje (tartrazin, kinolin, karamel), konzervanse (benzojeva kiselina, esteri, sorbinska kiselina, sumpor dioksid), antioksidansi (askorbinska kiselina, butilirani hidroksitoluen, prirodni i sintetski tokoferol), emulgatore (bjelančevine, saharozu) i stabilizatore.[3]
Sav sadržaj se razrijedi omekšanom deaeriranom vodom, i po potrebi gazira ugljen-dioksidom i flašira.[3]
Historija uredi
Bezalkoholna pića ljudi vjerojatno piju od davnina, tako domoroci Fidžija i drugih pacifičkih otoka piju piće od kave, a južnoamerički od mate. Po Istočnoj Evropi kvas od fermentiranog kruha, a po Južnoj bozu.[2] Sva ta pića rađena su u malim količinama, za ličnu upotrebu.
Prvo komercijalno bezalkoholno piće pojavilo se u 17. vijeku, to je bila mješavina vode i limunova soka zaslađena medom. U Parizu je 1676. osnovana Compagnie de Limonadiers, koja je dobila monopol da prodaje svoje piće., njeni prodavači nosili su na leđima spremnik iz kojih su točili u čaše limunadu.[2]
Već tad su brojni naučnici pokušali dobiti umjetnim putem imitat mineralne vode koja mulzira (pjenuša).
To je uspjelo tek britanskom kemičaru Josephu Priestleyu, koji je 1772. demonstrirao mali aparat za gaziranje, zbog tog je kasnije dobio nadimak Otac industrije bezalkoholnih pića. Nakon tog su razni industrijalci počeli proizvoditi gaziranu vodu i prodavati je kao lijek.[2] Kasnije su počeli dodavati minerale i arome; đumbir oko 1820., limun 1830-ih i kinin 1858.[2]
Američki apotekar John Pemberton iz Atlante, izumio je 1886 Coca-Colu, prvo gazirano cola piće.[2]
Od tih vremena proizvodnja i distribucija bezalkoholnih pića postala je jedna od najprofitabilnijih industrijskih grana
Izvori uredi
- ↑ 1,0 1,1 B. Levaj. „Bezalkoholna pića” (hrvatski). Portal hrvatske tehničke baštine. Pristupljeno 09.01.2024.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 „Soft drink beverage” (engleski). Encyclopædia Britannica. Pristupljeno 09.01.2024.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 „Pića” (hrvatski). Hrvatska enciklopedija LZMK. Pristupljeno 09.01.2024.
