Wikipedija

Alojz Benac

Alojz Benac (Plehan, Derventa, 20. novembra 1914. - Sarajevo, 6. marta 1992.), bosanskohercegovački arheolog i istoričar

Alojz Benac
Rođenje 20. novembra 1914.
Plehan, Derventa, Bosna
Smrt 6. marta 1892.
Sarajevo, BiH
Prebivalište Sarajevo
Državljanstvo SFRJ
Etnicitet Hrvat
Polje Arheologija, Praistorija
Institucija Zemaljski muzej Bosne i Hercehovine
Filozofski fakultet, Sarajevo
Alma mater Univerza v Ljubljani
Religija ?

Edukacija i karijera uredi

Klasičnu filologiju i arheologiju, Benac je diplomirao u Beogradu (1937.), a doktorirao je u Ljubljani (1951.) disertacijom Prehistorijsko naselje Nebo i problem butmirske Kulture . Profesionalnu karijeru ostvario je u Zemaljskom muzeju BiH, Sarajevo, od 1947.-1967., gdje je bio i direktor u periodu 1957.-1967. Na Filozofskom fakultetu u Sarajevu bio je profesor arheologije i istorije starog vijeka (1968.-1978.). Utemeljitelj je i prvi direktor Centra za balkanološka ispitivanja ANUBiH-a. [1]

Benac je bio redovni član ANUBiH (od 1967.), dopisni član JAZU/HAZU, SANU, SAZU, kao i član niza međunarodnih znanstvenih institucija. ]].[2]

Naučni doprinos uredi

Naučni doprinos akasdemika Benca zasnovan je na istraživanjima praistorijskog doba, osobito zapadnog Balkana. Realizirao je niz temeljnih arheoloških projekata u BiH, na lokalitetima:

U centru pažnje njegovih istraživanja bile su gradine, tumule, praistorijska hronologija, etnogeneza i ilirska kultura[4] [5] i stećci. Pokrenuo je sustavna istraživanja prethistorijskih gradina, nekropola sa stećcima.[6] i arheološke karte Bosne i Hercegovine.

Benac je autor sintetske edicije "Praistorija jugoslavenskih zemalja", koja je publicirana u pet tomova, 1979.-86.

Autor je niza sintetsko-komparativnih djela i rasprava u periodici kao i više knjiga:

  • Prehistorijsko naselje
  • Nebo i problem butmirske kulture (1952.)
  • Studije o kamenom i bakarnom dobu u sjeverozapadnom Balkanu (1964.) ).[7][8]
  • Utvrđena ilirska naselja (1985.) [9]
  • Praistorijski tumuli na Kupreškom polju (1986.) i dr.
  • Prilozi za proučavanje neolita u sjevernoj Bosni,
  • Preiliri, Protoiliri i Prailiri. Simpozijum o teritorijalnom i hronološkom razgraničenju Ilira u praistorijsko doba
  • Prilozi za proučavanje neolita u dolini rijeke Bosne
  • Kameni kalupi sa Pivnice,
  • La Méditerranée et les balkans du Nord-ouest à l´époque préhistorique (énéolithique et l´âdu bronze)
  • Prediliri, Protoiliri, Prailiri, neki novi aspekti,
  • Neki aspekti istraivanja tumula u našoj zemlji,
  • Zbornik radova prikazanih na naunom skupu «Sahranjivanje kod Ilira». Zlatibor 10-12 maj. 1976,
  • Some problems of the Western Balkans: The beginning of Indo-europeanizations in the Coastal zone of Yugoslavia and Albania
  • Kult mrtvih na ilirskom području u praistorijsko doba
  • Utvrđena ilirska naselja
  • Osvrt na: Aleksandar Stipčević, Iliri – povijest, život, kultura[10]
  • Osvrt na: Milutin Garašanin, Praistorija na tlu Srbije[11]
  • O etničkim zajednicama starijeg željeznog doba u Jugoslaviji
  • Iliri u Apuliji
  • Neolitske kulture u Jugoslaviji na ilirskom i susjednim područijima
  • Crvena Stijena-Glasinac I-Bronzano doba

Literatura o Alojzu Bencu uredi

  • Alojz Benac, Godišnjak SANU, 82(1976) str. 181–186.
  • Alojz Benac, Ljetopis JAZU, 1979, 79, str. 263–269.
  • Ljeposava Vekić-Čović: Bibliografija radova Alojza Benca (1948–1975). Ibid., str. 15–23.

Reference uredi

  1. ↑ Alojz Benac - LEKSIKOGRAFSKI ZAVOD MIROSLAV KRLEŽA 2009. - 2018.
  2. ↑ „Borivoj Čović - Biografija Alojza Benca; ANUBiH - Godišnjak, Knjiga XIII”. Arhivirano iz originala na datum 2020-11-30. Pristupljeno 2019-06-16. 
  3. ↑ STATION NÉOLITHIQUE DE LISIČIČI PRÉS DE KONJIC. By Alojz Benac. (Separatum from Glasnik Zemaljskog Muzeja u Sarajewo, 1955.)
  4. ↑ „Alojz Benac – O identifikaciji ilirskog etnosa”. ANUBiH Naše starine 1973. Arhivirano iz originala na datum 2021-06-22. Pristupljeno 9. 2. 2016. 
  5. ↑ „Alojz Benac - Prediliri, prailiri, protoiliri - neki novi aspekti”. ANUBiH Naše starine. Pristupljeno 9. 2. 2016. 
  6. ↑ „Alojz Benac: STEĆCI – Mala istorija Jugoslavije”. Izdavački zavod Jugoslavija, Beograd 1967. Pristupljeno 9. 2. 2017. 
  7. ↑ „Alojz Benac, Sarajevo 1964 –STUDIJE O KAMENOM I BAKARNOM DOBU SJEVEROZAPADNOG BALKANA”. Pristupljeno 9. 2. 2016. 
  8. ↑ „- Dezintegracija neolitskih kultura i stvaranje novih kulturnih grupa na sjeverozapadnom Balkanu”. Arhivirano iz originala na datum 2020-09-26. Pristupljeno 2020-03-21. 
  9. ↑ „Alojz Benac –Utvrđena ilirska naselja”. ANUBiH, Sarajevo. 1985. Pristupljeno 9. 2. 2017. 
  10. ↑ „(Osvrt na: Aleksandar Stipčević, ILIRI – POVIJEST, ŽIVOT, KULTURA –Zagreb, 1974)”. ANUBiH Naše starine 1973. Arhivirano iz originala na datum 2021-09-16. Pristupljeno 9. 2. 2016. 
  11. ↑ „Osvrt na: Milutin Garašanin, PRAISTORIJA NA TLU SRBIJE, Beograd, 1973)”. ANUBiH Naše starine 1973. Arhivirano iz originala na datum 2021-09-16. Pristupljeno 9. 2. 2016. 
Izvor: https://sh.wikipedia.org/w/index.php?title=Alojz_Benac&oldid=41752717